نحوه تغذیه گیاهان آپارتمانی چگونه است؟

تا حالا به این فکر کردی که گیاه بیچاره ها چطوری غذا می خورن؟ ما که هر وقت گرسنه مون می شه در یخچال رو باز می کنیم یا یه زنگی به رستوران مورد علاقه مون می زنیم. ولی گلهای آپارتمانی چی؟ اونا که نه یخچال دارن نه می تونن سفارش غذا بدن! پس این موجودات دوست داشتنی چطوری اینقدر سرحال و قبراق می مونن و دلبری می کنن؟

خب راز و رمز این شکوفایی و سرسبزی توی تغذیه درست و حسابیه. شاید فکر کنی گیاها فقط به آب نیاز دارن ولی باور کن قضیه خیلی پیچیده تر و جالب تر از این حرفاست! توی این مقاله می خوایم با هم سفری به دنیای تغذیه گیاهان داشته باشیم و بفهمیم این موجودات ساکت و صبور چطوری نیازهای غذایی شون رو تامین می کنن. آماده ای که پرده از این راز برداریم؟ پس بزن بریم!

گیاهان هم گشنه می شن؟!

شاید باورت نشه ولی درست مثل ما آدم ها گیاهان هم گشنه می شن و نیاز به مواد مغذی دارن تا سالم بمونن و رشد کنن. فکر کن یه ورزشکار حرفه ای رو که فقط آب بخوره! خب معلومه که بعد از یه مدت نه تنها نمی تونه ورزش کنه بلکه مریض هم می شه. گیاهان هم دقیقا همینطورن. اگه بهشون غذای کافی نرسه پژمرده و بی حال می شن و دیگه خبری از اون گل های خوشگل و برگ های سبز براق نیست.

حالا شاید بپرسی مگه گیاهان هم معده دارن که گرسنه بشن؟ خب نه دقیقا! معده به اون شکلی که ما می شناسیم ندارن ولی سیستم تغذیه شون خیلی شبیه به ماست. اونا هم از طریق ریشه هاشون مواد غذایی رو از خاک جذب می کنن درست مثل اینکه ما غذا می خوریم و بدنمون مواد مغذی رو جذب می کنه. بعد هم این مواد مغذی رو به تمام قسمت های گیاه می فرستن تا انرژی بگیرن و به زندگی شون ادامه بدن.

پس یادت باشه گیاهان هم موجودات زنده ای هستن که نیاز به مراقبت و تغذیه دارن. اگه می خوای گیاهانت همیشه شاداب و سرحال باشن باید به تغذیه شون اهمیت بدی و مثل یه دوست خوب به نیازهاشون توجه کنی.

غذای اصلی گیاهان : مثلث طلایی نور آب و هوا!

قبل از اینکه بریم سراغ مواد مغذی و کود و این حرفا بذار یه راز مهم رو بهت بگم. غذای اصلی گیاهان یه چیز خیلی ساده و دم دستی ایه : نور آب و هوا! شاید باورت نشه ولی این سه تا عنصر به ظاهر ساده پایه و اساس تغذیه گیاهان رو تشکیل می دن.

نور خورشید :

نور خورشید مثل یه آشپز ماهر توی برگ های گیاه جادو می کنه! گیاهان با استفاده از نور خورشید آب و دی اکسید کربن هوا یه فرایند شگفت انگیز به اسم فتوسنتز رو انجام می دن. توی این فرایند گیاهان مواد قندی تولید می کنن که دقیقا مثل غذا برای خودشون عمل می کنه. فتوسنتز انقدر مهمه که می شه گفت اگه نور خورشید نباشه اصلا گیاهی هم وجود نخواهد داشت!

آب :

آب فقط برای رفع تشنگی گیاهان نیست! آب نقش خیلی مهمی توی حمل و نقل مواد مغذی توی گیاه داره. تصور کن یه سیستم لوله کشی پیچیده که مواد غذایی رو از ریشه به برگ ها و گل ها می رسونه. آب دقیقا همین کار رو می کنه! علاوه بر این آب توی فرایند فتوسنتز هم نقش اساسی داره و بدون اون فتوسنتز اصلا انجام نمی شه.

هوا :

شاید فکر کنی گیاهان فقط اکسیژن تولید می کنن ولی این فقط یه روی سکه ست. گیاهان برای فتوسنتز به دی اکسید کربن هم نیاز دارن که از هوا می گیرن. دی اکسید کربن مثل یه ماده اولیه توی فرایند فتوسنتز به قند تبدیل می شه و گیاه از اون به عنوان انرژی استفاده می کنه. علاوه بر این گیاهان برای تنفس هم به اکسیژن نیاز دارن درست مثل ما آدم ها!

پس یادت باشه قبل از اینکه به فکر کود و مکمل های غذایی باشی اول مطمئن شو که گیاهانت به اندازه کافی نور آب و هوای تازه دریافت می کنن. این سه تا عنصر مثل یه مثلث طلایی پایه های اصلی تغذیه گیاهان رو تشکیل می دن و بدون اونا هیچ کود و مکملی معجزه نمی کنه!

مواد مغذی ضروری : مثل ویتامین های ما برای گیاهان هم مهمه!

خب حالا که فهمیدیم نور آب و هوا غذای اصلی گیاهان هستن بریم سراغ مواد مغذی ضروری. درست مثل ما آدم ها که برای سلامتی و رشد به ویتامین ها و مواد معدنی نیاز داریم گیاهان هم به یه سری عناصر خاص احتیاج دارن تا بتونن به خوبی رشد کنن و گل بدن. این عناصر رو به دو دسته اصلی تقسیم می کنیم : مواد مغذی پرمصرف (ماکرو) و مواد مغذی کم مصرف (میکرو).

مواد مغذی پرمصرف (ماکرو) :

اینا مثل غذاهای اصلی توی رژیم غذایی ما می مونن. گیاهان به مقدار زیادی از این عناصر نیاز دارن و کمبودشون خیلی زود خودش رو نشون می ده. سه تا عنصر اصلی پرمصرف عبارتند از :

• نیتروژن (N) : نیتروژن قهرمان رشد برگ ها و ساقه هاست! اگه گیاهت برگ های زرد و کم رنگی داره و رشدش کنده احتمالا کمبود نیتروژن داره. نیتروژن مثل یه سوخت قوی به گیاه کمک می کنه برگ های سبز و پرپشتی داشته باشه و حسابی قد بکشه.
• فسفر (P) : فسفر متخصص ریشه زایی و گلدهیه! اگه گیاهت ریشه های ضعیفی داره گل هاش کم رنگ و کوچیکن یا اصلا گل نمی ده احتمالا کمبود فسفر داره. فسفر مثل یه معمار ماهر به گیاه کمک می کنه ریشه های قوی و محکمی داشته باشه و گل های خوشگل و رنگارنگی تولید کنه.
• پتاسیم (K) : پتاسیم نگهبان سلامت کلی گیاهه! پتاسیم به گیاه کمک می کنه در برابر بیماری ها و استرس های محیطی مقاوم باشه. اگه گیاهت ضعیف و بی حال به نظر می رسه و زود مریض می شه احتمالا کمبود پتاسیم داره. پتاسیم مثل یه دکتر مهربون از گیاه در برابر بیماری ها محافظت می کنه و بهش کمک می کنه سالم و سرحال بمونه.

مواد مغذی کم مصرف (میکرو) :

اینا مثل ویتامین ها و مواد معدنی توی رژیم غذایی ما می مونن. گیاهان به مقدار کمتری از این عناصر نیاز دارن ولی کمبودشون می تونه مشکلات جدی ایجاد کنه. چند تا از مهم ترین عناصر کم مصرف عبارتند از :

• آهن (Fe) : آهن برای تولید کلروفیل (همون ماده سبز رنگ برگ ها) ضروریه. کمبود آهن باعث زرد شدن برگ ها می شه به خصوص بین رگبرگ ها.
• روی (Zn) : روی توی رشد و توسعه گیاه نقش داره و کمبودش می تونه باعث کوچیک شدن برگ ها و اختلال در رشد بشه.
• منگنز (Mn) : منگنز هم توی فتوسنتز و تولید کلروفیل نقش داره و کمبودش علائمی شبیه کمبود آهن ایجاد می کنه.
• مس (Cu) : مس توی فرایندهای مختلف گیاهی نقش داره و کمبودش می تونه باعث پژمردگی و بی حالی گیاه بشه.
• بور (B) : بور برای گرده افشانی و تشکیل میوه ضروریه و کمبودش می تونه باعث اختلال در گلدهی و میوه دهی بشه.
• مولیبدن (Mo) : مولیبدن توی جذب نیتروژن نقش داره و کمبودش می تونه علائمی شبیه کمبود نیتروژن ایجاد کنه.

حالا شاید بپرسی خب این همه عنصر رو از کجا باید تهیه کنیم؟ نگران نباش! خوشبختانه بیشتر این عناصر به طور طبیعی توی خاک وجود دارن. ولی گاهی اوقات به دلایل مختلف خاک ممکنه فقیر بشه و گیاه نتونه به اندازه کافی از این مواد مغذی استفاده کنه. اینجاست که پای کودها به میون میاد که توی بخش های بعدی مفصل در موردشون صحبت می کنیم.

ماکروها و میکروها : قهرمانان پنهان رشد گیاهان!

بذار یکم بیشتر در مورد این قهرمانان پنهان یعنی ماکروها و میکروها صحبت کنیم. همونطور که گفتیم این عناصر نقش کلیدی توی رشد و سلامت گیاهان دارن و کمبودشون می تونه مشکلات زیادی رو به وجود بیاره.

ماکروها (N, P, K) : مثلث طلایی تغذیه گیاهان!

نیتروژن فسفر و پتاسیم سه تا عنصر اصلی پرمصرف هستن که بهشون NPK هم می گن. این سه تا عنصر مثل یه تیم سه نفره با همکاری هم تمام نیازهای اساسی گیاه رو تامین می کنن.

• نیتروژن (N) : موتور رشد رویشی! نیتروژن مثل بنزین برای ماشین به گیاه انرژی می ده تا برگ ها و ساقه های جدید تولید کنه و حسابی قد بکشه. اگه گیاهت کمبود نیتروژن داشته باشه رشدش کند می شه برگ هاش زرد و کم رنگ می شن و دیگه خبری از اون سرسبزی و شادابی نیست. نیتروژن بیشتر توی کودهای رشد رویشی استفاده می شه که برای گیاهان جوون و در حال رشد خیلی مفیده.
• فسفر (P) : معمار ریشه ها و گل ها! فسفر مثل یه مهندس سازه به گیاه کمک می کنه ریشه های قوی و محکمی داشته باشه و گل های خوشگل و رنگارنگی تولید کنه. اگه گیاهت کمبود فسفر داشته باشه ریشه هاش ضعیف می شن گل هاش کم رنگ و کوچیک می شن و یا اصلا گل نمی ده. فسفر بیشتر توی کودهای گلدهی و ریشه زایی استفاده می شه که برای گیاهان گلدار و گیاهان تازه کاشته شده خیلی مفیده.
• پتاسیم (K) : نگهبان سلامت و مقاومت! پتاسیم مثل یه پزشک متخصص از گیاه در برابر بیماری ها و استرس های محیطی محافظت می کنه و بهش کمک می کنه سالم و سرحال بمونه. اگه گیاهت کمبود پتاسیم داشته باشه ضعیف و بی حال به نظر می رسه زود مریض می شه و در برابر شرایط سخت مثل خشکی و سرما مقاوم نیست. پتاسیم توی بیشتر کودهای تقویتی و عمومی وجود داره و برای سلامت کلی گیاه خیلی مفیده.

میکروها : ویتامین های گیاهی!

عناصر کم مصرف با وجود اینکه به مقدار کمتری مورد نیاز هستن ولی نقش حیاتی توی فرایندهای مختلف گیاهی دارن. کمبود هر کدوم از این عناصر می تونه مشکلات خاص خودش رو ایجاد کنه و سلامت گیاه رو به خطر بندازه.

• آهن (Fe) : سبزینه ساز! آهن مثل یه کارخونه تولید رنگ به گیاه کمک می کنه کلروفیل (ماده سبز رنگ برگ ها) تولید کنه. کمبود آهن باعث زرد شدن برگ ها می شه به خصوص بین رگبرگ ها که بهش کلروز بین رگبرگی هم می گن.
• روی (Zn) : تنظیم کننده رشد! روی مثل یه مدیر برنامه ریزی توی رشد و توسعه گیاه نقش داره و کمبودش می تونه باعث کوچیک شدن برگ ها و اختلال در رشد بشه که بهش کوچک برگی هم می گن.
• منگنز (Mn) : همکار سبزینه ساز! منگنز هم مثل آهن توی فتوسنتز و تولید کلروفیل نقش داره و کمبودش علائمی شبیه کمبود آهن ایجاد می کنه ولی معمولا زردی برگ ها پراکنده تره و رگبرگ ها هم ممکنه زرد بشن.
• مس (Cu) : تقویت کننده سیستم دفاعی! مس مثل یه سرباز قوی توی فرایندهای مختلف گیاهی نقش داره و کمبودش می تونه باعث پژمردگی و بی حالی گیاه بشه و مقاومت گیاه رو در برابر بیماری ها کم کنه.
• بور (B) : ضامن باروری! بور مثل یه مامای مهربون برای گرده افشانی و تشکیل میوه ضروریه و کمبودش می تونه باعث اختلال در گلدهی و میوه دهی بشه مثل ریزش گل ها و میوه های نارس.
• مولیبدن (Mo) : جذب کننده نیتروژن! مولیبدن مثل یه کلید توی جذب نیتروژن نقش داره و کمبودش می تونه علائمی شبیه کمبود نیتروژن ایجاد کنه مثل زرد شدن برگ های پایینی و کندی رشد.

حالا که با این قهرمانان پنهان آشنا شدی بهتر می تونی نیازهای تغذیه ای گیاهانت رو درک کنی و براشون یه برنامه غذایی مناسب تنظیم کنی. توی بخش های بعدی در مورد خاک کودها و روش های تغذیه گیاهان بیشتر صحبت می کنیم.

خاک سفره رنگارنگ گیاهان : چطور خاک رو برای گیاهت آماده کنی؟

خاک برای گیاهان مثل سفره رنگارنگی می مونه که تمام مواد غذایی مورد نیاز رو براشون فراهم می کنه. البته نه هر خاکی! یه خاک خوب و مناسب باید ویژگی های خاصی داشته باشه تا گیاه بتونه به راحتی ازش تغذیه کنه و رشد خوبی داشته باشه.

ویژگی های یه خاک خوب برای گیاهان :

• زهکشی مناسب : خاک باید آب رو به خوبی از خودش عبور بده و آب رو توی خودش نگه نداره. اگه خاک زهکشی خوبی نداشته باشه ریشه های گیاه غرقاب می شن و دچار پوسیدگی می شن. تصور کن یه اسفنج خیس که دیگه نمی تونه آب رو جذب کنه! ریشه های گیاه هم دقیقا همینطور می شن و دیگه نمی تونن مواد غذایی رو جذب کنن.
• تهویه مناسب : ریشه های گیاه برای تنفس به اکسیژن نیاز دارن. خاک باید منافذ کافی داشته باشه تا هوا بتونه به راحتی توی اون جریان داشته باشه و به ریشه ها برسه. اگه خاک خیلی فشرده و سفت باشه ریشه ها خفه می شن و نمی تونن به خوبی رشد کنن.
• حفظ رطوبت : خاک باید بتونه رطوبت رو به اندازه کافی توی خودش نگه داره تا گیاه بتونه در طول روز از اون استفاده کنه. البته نه اونقدر زیاد که خاک غرقابی بشه! یه خاک خوب باید تعادل مناسبی بین زهکشی و حفظ رطوبت داشته باشه.
• مواد مغذی کافی : خاک باید حاوی مواد مغذی ضروری برای رشد گیاه باشه مثل نیتروژن فسفر پتاسیم و عناصر کم مصرف. البته همونطور که قبلا گفتیم خاک به تنهایی نمی تونه تمام نیازهای غذایی گیاه رو تامین کنه و باید با کودها تقویت بشه.
• pH مناسب : pH خاک میزان اسیدی یا قلیایی بودن اون رو نشون می ده. بیشتر گیاهان توی خاک های با pH خنثی تا کمی اسیدی بهترین رشد رو دارن. pH نامناسب خاک می تونه باعث اختلال در جذب مواد مغذی بشه و گیاه نتونه به خوبی از خاک تغذیه کنه.

انواع خاک های رایج برای گیاهان :

• خاک باغچه : این خاک معمولا از ترکیب خاک رس خاک لومی و ماسه تشکیل شده و برای بیشتر گیاهان مناسبه. البته ممکنه نیاز به اصلاح داشته باشه تا زهکشی و تهویه بهتری پیدا کنه.
• خاک برگ : این خاک از تجزیه بقایای گیاهی به دست میاد و سرشار از مواد مغذی و آلیه. خاک برگ زهکشی و تهویه خوبی داره و برای بیشتر گیاهان آپارتمانی و گلخانه ای مناسبه.
• کوکوپیت : این بستر کشت از الیاف نارگیل تهیه می شه و زهکشی و تهویه فوق العاده ای داره. کوکوپیت فاقد مواد مغذی هست و باید با کودها تقویت بشه. برای گیاهانی که به زهکشی بالا نیاز دارن مثل کاکتوس ها و ساکولنت ها خیلی مناسبه.
• پیت ماس : این بستر کشت از بقایای گیاهی نیمه پوسیده به دست میاد و رطوبت رو به خوبی حفظ می کنه. پیت ماس pH اسیدی داره و برای گیاهانی که خاک اسیدی رو دوست دارن مثل آزالیا و کاملیا مناسبه.
• پرلیت : این ماده معدنی سفید رنگ زهکشی و تهویه خاک رو خیلی بهتر می کنه و از فشرده شدن خاک جلوگیری می کنه. پرلیت فاقد مواد مغذی هست و باید با خاک های دیگه مخلوط بشه.
• ورمیکولیت : این ماده معدنی قهوه ای رنگ رطوبت و مواد مغذی رو به خوبی جذب و نگهداری می کنه و به تهویه خاک هم کمک می کنه. ورمیکولیت فاقد مواد مغذی هست و باید با خاک های دیگه مخلوط بشه.

چطور خاک رو برای گیاهت آماده کنی؟

• انتخاب خاک مناسب : اول از همه باید خاک مناسب برای نوع گیاهت رو انتخاب کنی. اگه مطمئن نیستی چه خاکی برای گیاهت مناسبه می تونی از یه گل فروش یا متخصص باغبانی کمک بگیری.
• اصلاح خاک باغچه : اگه از خاک باغچه استفاده می کنی حتما باید اون رو اصلاح کنی تا زهکشی و تهویه بهتری پیدا کنه. برای این کار می تونی بهش خاک برگ پرلیت یا ورمیکولیت اضافه کنی.
• تهیه مخلوط خاک : برای بیشتر گیاهان آپارتمانی می تونی یه مخلوط خاک مناسب از ترکیب خاک برگ کوکوپیت پرلیت و ورمیکولیت تهیه کنی. نسبت این مواد بستگی به نوع گیاهت داره.
• ضدعفونی کردن خاک : قبل از کاشت گیاه بهتره خاک رو ضدعفونی کنی تا از شر آفات و بیماری های خاکزی خلاص بشی. برای این کار می تونی خاک رو توی فر یا مایکروویو حرارت بدی یا از قارچ کش های خاک استفاده کنی.
• تست pH خاک : اگه می خوای مطمئن بشی pH خاک مناسبه می تونی از کیت های تست pH خاک استفاده کنی. اگه pH خاک نامناسب بود می تونی با استفاده از مواد اصلاح کننده pH اون رو تنظیم کنی.

با یه خاک خوب و مناسب گیاهت یه بستر عالی برای رشد و تغذیه خواهد داشت و می تونه به بهترین شکل ممکن از مواد مغذی موجود توی خاک استفاده کنه. توی بخش بعدی در مورد کودهای جادویی و نقش اونها توی تغذیه گیاهان صحبت می کنیم.

اگر شما هم به دنبال علت زرد شدن گل های آپارتمانی چیست؟ هستید حتما این مقاله را مطالعه کنید تا با آگاهی بیشتر از گل های خود نگهداری کنید.

کودهای جادویی : وقتی گیاهت نیاز به کمک داره!

همونطور که گفتیم خاک به تنهایی نمی تونه تمام نیازهای غذایی گیاه رو تامین کنه. به مرور زمان مواد مغذی خاک تموم می شن و گیاه برای رشد و گلدهی به کمک بیشتری نیاز داره. اینجاست که پای کودها به میون میاد. کودها مثل مکمل های غذایی برای گیاهان عمل می کنن و مواد مغذی ضروری رو که توی خاک کم شدن یا اصلا وجود ندارن به گیاه می رسونن.

انواع کودها :

کودها رو می شه به دو دسته اصلی تقسیم کرد : کودهای آلی (ارگانیک) و کودهای شیمیایی (غیرآلی).

• کودهای آلی (ارگانیک) : این کودها از مواد طبیعی و بقایای گیاهی و حیوانی تهیه می شن. کودهای آلی به آرامی مواد مغذی رو آزاد می کنن و به مرور زمان خاک رو هم غنی تر می کنن. کودهای آلی برای محیط زیست هم بهتر هستن و کمتر باعث آلودگی آب و خاک می شن. چند نمونه از کودهای آلی عبارتند از :
• کود حیوانی : کود حیوانی یکی از قدیمی ترین و بهترین کودهای آلیه. کود حیوانی سرشار از مواد مغذی و آلیه و خاک رو هم اصلاح می کنه. انواع مختلفی از کود حیوانی وجود داره مثل کود گاوی کود مرغی و کود اسبی که هر کدوم ویژگی های خاص خودشون رو دارن.
• کمپوست : کمپوست از تجزیه بقایای گیاهی و مواد آلی توی یه محیط کنترل شده به دست میاد. کمپوست سرشار از مواد مغذی و آلیه و خاک رو هم اصلاح می کنه. کمپوست یه کود آلی خیلی خوب و مفیده که می تونی خودت هم توی خونه درست کنی.
• ورمی کمپوست : ورمی کمپوست هم نوعی کود آلیه که با کمک کرم های خاکی تولید می شه. ورمی کمپوست از کمپوست هم غنی تره و مواد مغذی رو به شکل قابل جذب تری برای گیاهان آزاد می کنه.
• خاک برگ : خاک برگ هم نوعی کود آلیه که از تجزیه برگ های درختان به دست میاد. خاک برگ زهکشی و تهویه خاک رو بهبود می بخشه و مواد مغذی رو به آرامی آزاد می کنه.
• کود ماهی : کود ماهی از بقایای ماهی تهیه می شه و سرشار از نیتروژن و فسفره. کود ماهی یه کود آلی خیلی قوی و مفیده که برای رشد رویشی گیاهان خیلی مناسبه.
• کودهای شیمیایی (غیرآلی) : این کودها به صورت صنعتی و از مواد معدنی تهیه می شن. کودهای شیمیایی مواد مغذی رو به سرعت آزاد می کنن و تاثیرشون خیلی زود مشخص می شه. ولی استفاده بیش از حد از کودهای شیمیایی می تونه به خاک و محیط زیست آسیب برسونه. چند نمونه از کودهای شیمیایی عبارتند از :
• کودهای NPK : این کودها حاوی سه عنصر اصلی پرمصرف یعنی نیتروژن فسفر و پتاسیم هستن. کودهای NPK به صورت های مختلفی مثل پودری گرانوله و مایع وجود دارن و برای بیشتر گیاهان مناسبن. نسبت NPK روی بسته بندی کود نوشته شده و باید با توجه به نیاز گیاه و مرحله رشدش انتخاب بشه.
• کودهای اوره : کود اوره یه کود شیمیایی نیتروژنه که خیلی سریع نیتروژن رو به گیاه می رسونه. کود اوره برای رشد رویشی گیاهان خیلی مفیده ولی استفاده بیش از حد از اون می تونه باعث سوختگی برگ ها بشه.
• کودهای فسفاته : کودهای فسفاته حاوی فسفر هستن و برای ریشه زایی و گلدهی گیاهان خیلی مفیدند. کودهای فسفاته به صورت های مختلفی مثل سوپرفسفات و تریپل سوپرفسفات وجود دارن.
• کودهای پتاسه : کودهای پتاسه حاوی پتاسیم هستن و برای افزایش مقاومت گیاه و بهبود کیفیت گل ها و میوه ها خیلی مفیدند. کودهای پتاسه به صورت های مختلفی مثل سولفات پتاسیم و کلرید پتاسیم وجود دارن.
• کودهای میکرو : این کودها حاوی عناصر کم مصرف مثل آهن روی منگنز و غیره هستن. کودهای میکرو برای رفع کمبود عناصر کم مصرف و بهبود سلامت کلی گیاه خیلی مفیدن.

چطور از کودها استفاده کنیم؟

• شناخت نیاز گیاه : قبل از استفاده از هر نوع کودی باید نیاز گیاهت رو بشناسی. به نوع گیاه مرحله رشد و علائم کمبود مواد مغذی توجه کن.
• انتخاب کود مناسب : با توجه به نیاز گیاهت کود مناسب رو انتخاب کن. اگه گیاهت به نیتروژن بیشتری نیاز داره از کودهای نیتروژنه استفاده کن. اگه گیاهت در مرحله گلدهیه از کودهای گلدهی استفاده کن.
• رعایت دستورالعمل : همیشه دستورالعمل استفاده از کود رو به دقت بخون و رعایت کن. استفاده بیش از حد از کود می تونه به گیاه آسیب برسونه.
• زمان بندی کوددهی : زمان بندی کوددهی هم خیلی مهمه. به طور کلی گیاهان توی فصل رشد فعال به کود بیشتری نیاز دارن و توی فصل استراحت به کود کمتری نیاز دارن یا اصلا نیازی ندارن.
• روش کوددهی : روش کوددهی هم بستگی به نوع کود و گیاه داره. کودهای مایع رو می شه با آب آبیاری مخلوط کرد و به گیاه داد. کودهای جامد رو می شه روی سطح خاک پخش کرد یا با خاک مخلوط کرد.

با استفاده درست و به موقع از کودها می تونی به گیاهانت کمک کنی تا سالم تر قوی تر و شاداب تر باشن و گل های خوشگل تری بهت هدیه بدن. توی بخش بعدی در مورد آبیاری درست و نقش آب توی تغذیه گیاهان صحبت می کنیم.

آبیاری درست : نه خیلی زیاد نه خیلی کم!

آب یکی از مهم ترین عناصر برای زندگی گیاهان و تمام موجودات زنده ست. همونطور که قبلا گفتیم آب نقش خیلی مهمی توی فتوسنتز حمل و نقل مواد مغذی و تنظیم دمای گیاه داره. ولی آبیاری زیاد یا کم هر دو می تونن به گیاهان آسیب برسونن و باعث مشکلات تغذیه ای بشن.

مشکلات آبیاری زیاد :

• پوسیدگی ریشه : آبیاری زیاد باعث می شه خاک غرقابی بشه و اکسیژن کافی به ریشه ها نرسه. در نتیجه ریشه ها خفه می شن و دچار پوسیدگی می شن. پوسیدگی ریشه یکی از شایع ترین مشکلات گیاهان آپارتمانیه که معمولا به خاطر آبیاری زیاد اتفاق می افته.
• کمبود اکسیژن : همونطور که گفتیم ریشه ها برای تنفس به اکسیژن نیاز دارن. آبیاری زیاد باعث می شه منافذ خاک پر از آب بشن و اکسیژن کافی به ریشه ها نرسه. کمبود اکسیژن باعث اختلال در جذب مواد مغذی و کندی رشد گیاه می شه.
• شستشوی مواد مغذی : آبیاری زیاد باعث می شه مواد مغذی خاک شسته بشن و از دسترس ریشه ها خارج بشن. در نتیجه گیاه دچار کمبود مواد مغذی می شه و علائم کمبود رو نشون می ده با وجود اینکه خاک ممکنه کود کافی داشته باشه.
• بیماری های قارچی : خاک مرطوب و غرقابی محیط مناسبی برای رشد قارچ ها و بیماری های قارچیه. آبیاری زیاد می تونه احتمال ابتلا گیاه به بیماری های قارچی رو افزایش بده.

مشکلات آبیاری کم :

• خشکی و پژمردگی : آبیاری کم باعث می شه گیاه آب کافی دریافت نکنه و دچار خشکی و پژمردگی بشه. برگ های گیاه پژمرده و آویزون می شن و ممکنه زرد و خشک بشن.
• توقف رشد : آبیاری کم باعث می شه فرایندهای حیاتی گیاه مثل فتوسنتز و جذب مواد مغذی مختل بشن و رشد گیاه متوقف بشه.
• ریزش برگ ها و گل ها : آبیاری کم می تونه باعث ریزش برگ ها و گل های گیاه بشه. گیاه برای حفظ بقا برگ ها و گل های خودش رو قربانی می کنه تا آب رو برای قسمت های حیاتی تر خودش ذخیره کنه.
• ضعف و بی حالی : آبیاری کم باعث می شه گیاه ضعیف و بی حال به نظر برسه و در برابر بیماری ها و آفات مقاوم نباشه.

چطور گیاهان رو به درستی آبیاری کنیم؟

• شناخت نیاز آبی گیاه : اول از همه باید نیاز آبی گیاهت رو بشناسی. بعضی از گیاهان به آب زیادی نیاز دارن مثل گیاهان آپارتمانی گرمسیری و بعضی دیگه به آب کمتری نیاز دارن مثل کاکتوس ها و ساکولنت ها. می تونی با یه جستجوی ساده توی اینترنت نیاز آبی گیاهت رو پیدا کنی.
• بررسی رطوبت خاک : قبل از آبیاری رطوبت خاک رو بررسی کن. بهترین راه برای این کار فرو کردن انگشتت توی خاکه. اگه سطح خاک خشکه ولی لایه های زیرین هنوز مرطوبه نیازی به آبیاری نیست. اگه خاک تا عمق ۲-۳ سانتی متری خشکه وقت آبیاریه.
• آبیاری عمیق و کم تعداد : به جای آبیاری سطحی و زیاد گیاهان رو عمیق و کم تعداد آبیاری کن. آبیاری عمیق باعث می شه ریشه ها به عمق خاک نفوذ کنن و گیاه ریشه های قوی تری داشته باشه. آبیاری سطحی فقط سطح خاک رو مرطوب می کنه و ریشه ها رو سطحی نگه می داره.
• زمان مناسب آبیاری : بهترین زمان برای آبیاری گیاهان صبح زود یا عصر دیروقته. آبیاری توی ظهر و زیر نور مستقیم آفتاب باعث تبخیر سریع آب و هدر رفتن اون می شه.
• نوع آب آبیاری : بهترین آب برای آبیاری گیاهان آب بدون کلره. آب شیر لوله کشی معمولا حاوی کلره که برای بعضی از گیاهان حساس می تونه مضر باشه. می تونی از آب باران آب جوشیده سرد شده یا آب تصفیه شده برای آبیاری گیاهان استفاده کنی.
• زهکشی مناسب گلدان : مطمئن شو گلدان گیاهت زهکشی مناسبی داره و آب اضافی به راحتی از ته گلدان خارج می شه. گلدان باید سوراخ های زهکشی کافی داشته باشه و زیر گلدانی هم باید خالی از آب باشه.

با آبیاری درست و اصولی می تونی به گیاهانت کمک کنی تا سالم تر و شاداب تر باشن و از مشکلات تغذیه ای ناشی از آبیاری نامناسب جلوگیری کنی. توی بخش بعدی در مورد نور خورشید و نقش اون توی تغذیه گیاهان صحبت می کنیم.

نور خورشید انرژی رایگان و بی نهایت!

نور خورشید یه منبع انرژی رایگان و بی نهایت برای گیاهانه! همونطور که قبلا گفتیم گیاهان با استفاده از نور خورشید فرایند فتوسنتز رو انجام می دن و غذای خودشون رو تولید می کنن. نور خورشید نه تنها برای تغذیه گیاهان ضروریه بلکه توی رشد گلدهی و سلامت کلی گیاه هم نقش خیلی مهمی داره.

نقش نور خورشید توی تغذیه گیاهان :

• فتوسنتز : نور خورشید منبع انرژی اصلی برای فرایند فتوسنتزه. گیاهان با استفاده از کلروفیل (ماده سبز رنگ برگ ها) نور خورشید رو جذب می کنن و از اون برای تبدیل دی اکسید کربن و آب به قند و اکسیژن استفاده می کنن. قند تولید شده توی فتوسنتز غذای اصلی گیاهه و گیاه از اون برای رشد گلدهی و سایر فرایندهای حیاتی استفاده می کنه.
• تولید کلروفیل : نور خورشید برای تولید کلروفیل هم ضروریه. گیاهانی که نور کافی دریافت نمی کنن کلروفیل کمتری تولید می کنن و برگ هاشون کم رنگ و زرد می شن.
• تنظیم ساعت بیولوژیکی : نور خورشید به تنظیم ساعت بیولوژیکی گیاه کمک می کنه. ساعت بیولوژیکی گیاه ریتم شبانه روزی گیاه رو تنظیم می کنه و تاثیر زیادی روی فرایندهای مختلف گیاهی مثل فتوسنتز تنفس و گلدهی داره.
• گلدهی و میوه دهی : نور خورشید توی گلدهی و میوه دهی بعضی از گیاهان نقش داره. بعضی از گیاهان برای گل دادن به یه دوره مشخص از نور خورشید نیاز دارن که بهشون گیاهان روز بلند یا روز کوتاه می گن.

انواع نور خورشید :

• نور مستقیم خورشید : نور مستقیم خورشید قوی ترین نوع نور خورشیده و برای گیاهانی که به نور زیاد نیاز دارن مثل کاکتوس ها و ساکولنت ها خیلی مناسبه. ولی نور مستقیم خورشید توی ظهر و تابستون می تونه برای بعضی از گیاهان حساس مثل گیاهان آپارتمانی برگ پهن خیلی شدید باشه و باعث سوختگی برگ ها بشه.
• نور غیرمستقیم خورشید : نور غیرمستقیم خورشید نور ملایم تر و پراکنده تریه و برای بیشتر گیاهان آپارتمانی مناسبه. نور غیرمستقیم خورشید رو می تونی با قرار دادن گیاه پشت پرده یا توی یه جای سایه دار دریافت کنی.
• نور مصنوعی : اگه نور طبیعی کافی توی خونه ت نداری می تونی از نور مصنوعی برای گیاهانت استفاده کنی. لامپ های رشد گیاه لامپ های فلورسنت و لامپ های LED می تونن نور مورد نیاز گیاهان رو تامین کنن.

چطور نور مناسب برای گیاهانت فراهم کنیم؟

• شناخت نیاز نوری گیاه : اول از همه باید نیاز نوری گیاهت رو بشناسی. بعضی از گیاهان به نور زیاد نیاز دارن بعضی به نور متوسط و بعضی به نور کم. می تونی با یه جستجوی ساده توی اینترنت نیاز نوری گیاهت رو پیدا کنی.
• انتخاب مکان مناسب : با توجه به نیاز نوری گیاهت مکان مناسبی رو براش انتخاب کن. گیاهانی که به نور زیاد نیاز دارن رو کنار پنجره های جنوبی و آفتابگیر قرار بده. گیاهانی که به نور متوسط نیاز دارن رو کنار پنجره های شرقی یا غربی قرار بده. گیاهانی که به نور کم نیاز دارن رو می تونی توی قسمت های سایه دار خونه قرار بدی.
• استفاده از پرده : اگه نور مستقیم خورشید خیلی شدیده می تونی از پرده برای فیلتر کردن نور استفاده کنی و نور غیرمستقیم برای گیاهانت فراهم کنی.
• چرخاندن گلدان : برای اینکه تمام قسمت های گیاه به طور یکنواخت نور دریافت کنن گلدان رو هر چند وقت یه بار بچرخون.
• استفاده از نور مصنوعی : اگه نور طبیعی کافی نداری می تونی از نور مصنوعی برای گیاهانت استفاده کنی. لامپ های رشد گیاه رو بالای گیاهانت نصب کن و روزانه ۸-۱۲ ساعت روشن نگه دار.

با فراهم کردن نور مناسب برای گیاهانت می تونی بهشون کمک کنی تا فتوسنتز رو به خوبی انجام بدن غذای کافی تولید کنن و سالم و شاداب بمونن. توی بخش بعدی در مورد هوا و تنفس گیاهان صحبت می کنیم.

امیدوارم این مقاله براتون مفید بوده باشه اگر رابطه با نگهداری از گیاهان آپارتمانی سوالی دارید یا قصد خرید گل و گلدان دارید حتما به گل فروشی ما سر بزنید.