سفته چطور باید نوشته شود

پر کردن درست سفته به معنی توجه به جزئیاتی مثل مبلغ (هم عددی هم حروفی)، تاریخ صدور و پرداخت، اسم گیرنده و امضاست. کافیه یکی از اینا رو رعایت نکنی تا سفته ت از اعتبار تجاری بیفته و به دردسر بیفتی.

سفته، این سند تجاری قدیمی و پرکاربرد، هنوز هم بین ما ایرانی ها خیلی رایجه. چه برای گرفتن وام، چه ضمانت کاری و چه حتی برای پرداخت بدهی توی معاملات، سفته حسابی به کارمون میاد. اما واقعیت اینه که خیلی از ما شاید ندونیم چطور باید یه سفته رو درست و حسابی پر کنیم که هم معتبر باشه، هم بعداً برامون دردسر درست نکنه. گاهی یه اشتباه کوچیک توی نوشتن سفته می تونه باعث بشه که ارزش حقوقی اش رو از دست بده یا حتی مورد سوءاستفاده قرار بگیره.

توی این راهنما، قراره با هم قدم به قدم پیش بریم و از صفر تا صدِ پر کردن سفته رو یاد بگیریم. از اینکه اصلاً سفته چیه و چه کاربردی داره، تا اینکه هر قسمت از این برگه کوچک ولی پر اهمیت رو چطور باید با دقت پر کنیم. حتی سراغ سفته های ضمانت و سفته الکترونیکی هم میریم تا دیگه هیچ ابهامی برات نمونه و با خیال راحت بتونی از سفته استفاده کنی. پس بزن بریم تا یه بار برای همیشه، رمز و راز سفته نویسی رو کشف کنیم!

سفته چیست و چرا اینقدر مهم است؟

قبل از اینکه دست به قلم بشی و شروع کنی به پر کردن سفته، باید بدونی اصلاً این سفته چی هست و چه قدرتی داره. سفته، که تو قانون بهش فته طلب هم میگن، یه جور سند تجاریه که باهاش کسی که سفته رو صادر می کنه، تعهد میده یه مبلغ مشخص رو تو یه تاریخ معین یا هر وقت که صاحب سفته خواست، به یه نفر خاص یا به حواله کرد اون شخص پرداخت کنه. این یعنی یه تعهد محکم و قانونیه که اگه درست پر بشه، می تونه کلی اعتبار داشته باشه.

تصور کن تو یه مغازه داری و می خوای از یه نفر کالا بگیری و پولش رو بعداً بدی. یا مثلاً یه کارمند استخدام کردی و می خوای برای حسن انجام کارش یه تضمین داشته باشی. اینجا سفته میاد وسط. اما اگه ندونی چطور باید بنویسیش، ممکنه سندت بی ارزش بشه یا حتی طرف مقابل بتونه ازش سوءاستفاده کنه. پس یاد گرفتن جزئیاتش، عین آب خوردن مهمه.

ویژگی های خاص سفته که باید بدونی

سفته فقط یه تیکه کاغذ نیست؛ کلی ویژگی خاص داره که اون رو از سندهای عادی و حتی بعضی وقت ها از چک متمایز می کنه. این ویژگی ها باعث میشن سفته تو دنیای تجارت و قراردادها حسابی قدرتمند باشه:

• قابلیت نقل و انتقال (ظهرنویسی): یکی از باحال ترین ویژگی های سفته اینه که مثل پول نقد نیست که فقط تو دست یه نفر بچرخه. میشه اون رو به راحتی به یه نفر دیگه انتقال داد. این کار با یه پشت نویسی ساده (که بهش میگن ظهرنویسی) انجام میشه و کلی کاربرد داره که جلوتر در موردش مفصل حرف می زنیم.
• مسئولیت تضامنی (همه با هم مسئولن!): اگه یه سفته بین چند نفر دست به دست بشه و بعداً موقع پرداخت، صادرکننده نتونه پول رو بده، همه کسایی که سفته رو ظهرنویسی کردن (یعنی پشتش رو امضا کردن) به صورت تضامنی مسئول پرداخت میشن. این یعنی صاحب سفته می تونه از هر کدومشون که خواست، طلبش رو بگیره. این ویژگی، اعتبار سفته رو بالا می بره.
• امکان واخواست (اگه پرداخت نشد، چطور پیگیری کنیم): اگه سفته سر تاریخش پرداخت نشد، صاحب سفته می تونه یه کاری به اسم واخواست یا اعتراض عدم تأدیه انجام بده. این یه اقدام قانونیه که نشون میده سفته سر موعد پرداخت نشده و راه رو برای پیگیری های حقوقی بعدی هموار می کنه.
• قابلیت اجرایی (با رعایت اصول): اگه سفته رو درست و حسابی پر کرده باشی و همه قوانینش رو رعایت کنی، می تونه مثل یه چک، قابلیت اجرایی پیدا کنه و لازم نباشه برای گرفتن پولت کلی مراحل سخت دادگاهی رو طی کنی. البته این مورد خودش یه بحث جداست و نیاز به رعایت نکاتی داره که الان بهش می پردازیم.

سفته به چه دردی می خوره؟ کاربردهای رایجش

سفته تو موقعیت های مختلفی به داد آدم می رسه. از قدیم الایام تا همین الان که تکنولوژی پیشرفت کرده، کاربردش کم نشده که هیچ، بیشتر هم شده:

• ضمانت برای وام یا تعهدات مالی: خیلی از اوقات، وقتی از یه نفر پول قرض می گیری یا یه وام میگیری، ممکنه طرف مقابل ازت سفته بخواد. این سفته یه جور تضمینه که اگه نتونی پول رو برگردونی، طرف مقابل بتونه از طریق قانون پیگیری کنه.
• ضمانت حسن انجام کار / حسن انجام تعهدات: تو محیط کار، به خصوص تو شرکت ها و سازمان ها، ممکنه از کارمندها سفته ضمانت بگیرن. این سفته نشون میده که کارمند متعهد میشه کارش رو درست انجام بده و اگه به هر دلیلی مشکلی پیش اومد، شرکت بتونه از طریق قانون اقدام کنه. همینطور برای پیمانکاران هم کاربرد داره.
• پرداخت و تسویه حساب تو معاملات: هرچند چک رایج تره، ولی هنوزم تو بعضی از معاملات (به خصوص بین اشخاص حقیقی) برای تسویه حساب یا پرداخت های آتی از سفته استفاده میشه. مثلاً یه جنسی رو میخری و سفته میدی که دو ماه دیگه پولش رو میدی.

مزایا و معایب سفته: خوبیاش و بدیاش چیه؟

مثل هر سند دیگه، سفته هم مزایا و معایب خودش رو داره. خوبه که اینا رو بدونی تا با چشم باز سراغش بری:

مزایا:

1. دسترسی آسان: سفته رو راحت میشه از بانک ملی یا حتی بعضی از باجه های روزنامه فروشی تهیه کرد.
2. انتقال پذیری بالا: با ظهرنویسی میشه اون رو به راحتی به دیگری منتقل کرد.
3. مسئولیت تضامنی: این ویژگی باعث میشه اعتبار سفته بالا بره و وصولش راحت تر باشه.
4. هزینه کمتر: نسبت به چک، دردسرهای اداری و بانکی کمتری داره و هزینه اش هم کمتره.

معایب:

1. عدم جنبه کیفری: برخلاف چک، اگه سفته ای برگشت بخوره و پرداخت نشه، جنبه کیفری نداره و فقط از طریق حقوقی میشه پیگیری کرد. این یعنی برای کسی که سفته رو صادر کرده، مجازات زندان یا جریمه نقدی در کار نیست.
2. ریسک سفته در وجه حامل: اگه اسم گیرنده در سفته نوشته نشه (سفته در وجه حامل باشه)، هر کسی که اون رو در دست داشته باشه میتونه پولش رو مطالبه کنه که این خودش ریسک بزرگیه.
3. نیاز به واخواست: برای پیگیری قانونی و استفاده از مزایای تجاری سفته، باید حتماً تو مهلت قانونی واخواست بشه که این مرحله ممکنه برای بعضی ها دردسر ساز باشه.

یادت باشه، اگه می خوای سفته ای که می نویسی واقعاً معتبر باشه و بتونی روش حساب کنی، باید همه بندهاش رو با دقت و وسواس پر کنی. یک اشتباه کوچک، می تونه تمام زحماتت رو به باد بده.

گام به گام: چطور یه سفته کاغذی رو درست و حسابی پر کنیم؟

حالا رسیدیم به قسمت هیجان انگیز ماجرا! فرض کن یه برگ سفته جلوی دستت داری. قراره بهت بگم هر کدوم از قسمت هاش رو چطور پر کنی که هم قانونی باشه، هم خیالت از بابتش راحت. حواست باشه که جزئیات اینجا خیلی مهمن؛ پس دونه دونه مراحل رو با دقت بخون و اجرا کن.

اگه به یه برگ سفته نگاه کنی، میبینی قسمت های مختلفی داره که هر کدومشون باید با اطلاعات خاصی پر بشن. بیا با هم ببینیم این قسمت ها چین و چطور باید پرشون کرد:

1. مبلغ سفته: قلب ماجرا!

اینجا مهم ترین بخش سفته است. مبلغی که تو سفته می نویسی، نشون دهنده میزان تعهد صادرکننده سفته است. توی این قسمت چند تا نکته اساسی وجود داره که اگه رعایت نشه، سفته ات ممکنه حسابی بی ارزش بشه.

هم به عدد، هم به حروف: چرا هر دو مهمن؟

اولین و مهم ترین نکته اینه که مبلغ سفته رو باید هم به عدد و هم به حروف بنویسی. مثلاً اگه مبلغ ده میلیون تومنه، باید هم بنویسی 10,000,000 ریال و هم زیرش بنویسی ده میلیون ریال. چرا؟ چون اگه یکی از اینا نباشه یا با هم نخونه، ممکنه سفته مورد سوءاستفاده قرار بگیره یا تو دادگاه دچار مشکل بشی. اگه عدد و حروف با هم فرق داشته باشن، معمولاً اون چیزی که به حروف نوشته شده، ملاک قرار می گیره.

ارتباطش با مبلغ اسمی سفته (سقف اعتبار)

روی هر برگ سفته یه مبلغی نوشته شده، مثلاً سفته تا مبلغ ده میلیون ریال. این یعنی سقف اعتبار اون برگ سفته تا ده میلیون ریاله. وقتی سفته رو می خری، مبلغی که پرداخت می کنی در واقع مالیات همین سقف اعتباره. پس اگه سفته ای خریدی که روش نوشته شده تا مبلغ ده میلیون ریال، نمیتونی توش مبلغ صد میلیون ریال بنویسی.

اگه مبلغ بیشتر از سقف اسمی باشه چی میشه؟

این یه سوال پرتکراره. اگه مبلغی که تو سفته می نویسی، بیشتر از مبلغ اسمی خود سفته باشه، مثلاً سفته ده میلیون ریالی رو برای بیست میلیون ریال پر کنی، سفته اعتبار تجاری خودش رو از دست نمیده! یعنی هنوزم میشه پول رو مطالبه کرد. اما این سفته فقط تا همون سقف مبلغ اسمی خودش (تو این مثال ده میلیون ریال) اعتبار تجاری داره و مابقی اش به عنوان یک سند عادی قابل پیگیریه، نه یک سند تجاری با تمام مزایایش. پس بهتره همیشه مبلغی بنویسی که از سقف اسمی سفته بیشتر نباشه.

چرا باید دقیق باشه و دور از ابهام؟

تو نوشتن مبلغ، هیچ جای ابهام و دوپهلویی نباید باشه. از کلمات و اعداد واضح و خوانا استفاده کن. هر گونه خط خوردگی یا ابهام می تونه سفته رو زیر سوال ببره.

2. تاریخ سفته: تاریخ های سرنوشت ساز!

سفته دو تا تاریخ مهم داره که هر دوش باید با دقت پر بشن. این تاریخ ها تو اعتبار تجاری سفته و زمان پیگیری های قانونی حسابی نقش دارن.

تاریخ صدور سفته: روزی که سفته رو می نویسید

این تاریخ، همون روز، ماه و سالیه که سفته رو صادر و امضا می کنی. این تاریخ خیلی مهمه، چون شروع اعتبار سفته از اینجاست و تو پیگیری های بعدی، برای محاسبه مهلت های قانونی (مثلاً مهلت واخواست) بهش نیاز پیدا می کنی. تاریخ صدور رو هم بهتره هم به عدد و هم به حروف بنویسی تا هیچ ابهامی نباشه.

تاریخ پرداخت سفته (سررسید): کی باید پولش پرداخت بشه؟

این تاریخ نشون میده که سفته کی باید پرداخت بشه. سه حالت کلی برای تاریخ پرداخت وجود داره:

1. تاریخ معین (دقیق): یه تاریخ مشخص و دقیق می نویسی. مثلاً پانزدهم دی ماه یک هزار و چهارصد و سه. این رایج ترین حالته و برای سفته هایی که قراره تو یه زمان خاص تسویه بشن، استفاده میشه.
2. عندالمطالبه (هر وقت خواستی!): اگه تو این قسمت بنویسی عندالمطالبه یا به محض رویت، یعنی هر وقت صاحب سفته اون رو به صادرکننده نشون داد، باید پولش رو پرداخت کنه. این حالت برای سفته هایی مناسبه که زمان پرداختش مشخص نیست.
3. به رؤیت (سفته دیداری): مشابه عندالمطالبه است، یعنی به محض اینکه سفته به صادرکننده ارائه شد، باید پرداخت شود.
4. به وعده از رؤیت: یعنی به محض رویت سفته، بعد از مدت مشخصی (مثلا یک ماه بعد از رویت) باید پرداخت شود.

کدوم رو انتخاب کنی و چرا: انتخاب نوع تاریخ پرداخت به توافق بین صادرکننده و گیرنده سفته بستگی داره. اگه سفته برای ضمانته (مثلاً ضمانت حسن انجام کار)، معمولاً تاریخ پرداخت رو خالی می ذارن یا به جای تاریخ، عبارت بابت ضمانت حسن انجام کار رو می نویسن. این کار باعث میشه که تا زمانی که اون تعهد (مثلاً انجام کار) به پایان نرسیده، سفته قابل مطالبه نباشه و از سوءاستفاده جلوگیری می کنه.

عواقب نذاشتن تاریخ یا اشتباه نوشتنش: اگه تاریخ صدور رو ننویسی، سفته اعتبار تجاری خودش رو از دست میده و تبدیل به یه سند عادی میشه که پیگیری حقوقیش سخت تره. اگه تاریخ پرداخت هم مشخص نباشه و عندالمطالبه هم قید نشده باشه، باز هم ممکنه دردسر بشه. پس حواست رو جمع کن!

3. اسم گیرنده وجه (ذی نفع): پول به دست کی برسه؟

اینجا باید اسم کسی رو بنویسی که قراره پول سفته رو بگیره. این قسمت هم خیلی مهمه و خالی گذاشتنش، داستان خودش رو داره.

چرا حتماً باید اسم گیرنده رو نوشت؟

نوشتن اسم گیرنده باعث میشه که طلبکار کاملاً مشخص باشه. این شفافیت برای امنیت سفته و جلوگیری از هر گونه ابهام تو مراحل پرداخت یا پیگیری قانونی ضروریه.

سفته در وجه حامل: یه ریسک بزرگ! (توضیحش)

اگه اسم گیرنده رو ننویسی و این بخش رو خالی بذاری، سفته تبدیل میشه به سفته در وجه حامل. این یعنی چی؟ یعنی هر کسی که اون سفته رو در دست داشته باشه، می تونه پولش رو مطالبه کنه! این یه ریسک خیلی بزرگه، چون اگه سفته ات گم بشه یا دست کسی بیفته که نباید، اون شخص می تونه ادعا کنه صاحب سفته است و پولش رو بگیره. پس هیچ وقت این بخش رو خالی نذار و حتماً اسم و فامیل دقیق گیرنده رو بنویس.

آیا میشه اسم شرکت یا سازمان رو نوشت؟

بله، کاملاً! اگه قراره پول سفته به یه شرکت، سازمان یا نهاد حقوقی پرداخت بشه، می تونی اسم کامل اون شخص حقوقی رو تو این قسمت بنویسی. مثلاً شرکت پردازش اطلاعات مالی پارت یا بانک ملی ایران.

4. امضا یا مهر صادرکننده: پای امضا، پای تعهد!

اینجا حیاتی ترین بخش سفته است. سفته بدون امضا یا مهر صادرکننده، مثل چک بدون امضاست؛ هیچ اعتباری نداره! با امضا کردن سفته، صادرکننده رسماً تعهد خودش رو برای پرداخت مبلغ سفته تأیید می کنه.

امضا یا مهر و اثر انگشت: چرا اینقدر مهمه؟

اهمیت امضا یا مهر اینه که سند رو از حالت یه کاغذ معمولی خارج می کنه و بهش اعتبار حقوقی میده. صادرکننده سفته با امضا یا مهر خودش، اعلام می کنه که این تعهد رو پذیرفته و مسئول پرداخت مبلغ قید شده در سفته است.

اگه سفته امضا نداشته باشه چی میشه؟ (هیچ ارزشی نداره!)

خیلی ساده: اگه سفته امضا نداشته باشه، نه تنها اعتبار تجاری نداره، بلکه حتی به عنوان یک سند عادی هم محسوب نمیشه! یعنی عملاً یه تیکه کاغذ بی ارزشه و نمیشه هیچ تعهدی رو باهاش اثبات کرد. پس حتماً حواست باشه که صادرکننده سفته، اون رو امضا یا مهر کنه.

توضیح درباره مهر و اثر انگشت

در کنار امضا، استفاده از مهر (به خصوص برای اشخاص حقوقی) یا اثر انگشت (برای کسانی که سواد خواندن و نوشتن ندارند یا نمی توانند امضا کنند) هم می تونه به جای امضا اعتبار داشته باشه. اما همیشه بهتره که امضا هم باشه. اگه فرد فقط اثر انگشت می زنه، بهتره دو شاهد هم زیر اثر انگشت رو امضا کنن.

تأکید روی اصالت امضا

امضا باید اصیل باشه و متعلق به صادرکننده سفته. جعل امضا جرم بزرگیه و میتونه عواقب سنگینی داشته باشه. پس همیشه مطمئن شو که امضا توسط خود صادرکننده زده شده.

5. محل پرداخت: کجا باید پرداخت بشه؟

این قسمت، مکانی رو مشخص می کنه که سفته باید در اونجا پرداخت بشه. مثلاً بانک ملی شعبه مرکزی یا دفتر شرکت فلانی.

آیا نوشتن محل پرداخت لازمه؟ (طبق قانون تجارت)

طبق قانون تجارت ایران، نوشتن محل پرداخت تو سفته الزامی نیست. یعنی اگه این قسمت رو خالی هم بذاری، سفته اعتبار تجاری خودش رو از دست نمیده. اما خب، اگه بنویسی، از نظر شفافیت و وضوح بهتره و تو مراحل پرداخت، ممکنه کار رو راحت تر کنه. پس بهتره که یک محل پرداخت مشخص رو قید کنی.

6. شماره سفته: یه عدد مهم روی برگ سفته

هر برگ سفته یک شماره سریال خاص داره که تو قسمت بالایی سفته چاپ شده. این شماره سریال برای شناسایی سفته و پیگیری های بعدی کاربرد داره. نیازی نیست که این رو خودت بنویسی، چون از قبل چاپ شده. اما حواست باشه که این شماره خوانا باشه و دستکاری نشده باشه.

7. عبارت حواله کرد: سفته رو میشه جابجا کرد یا نه؟

روی سفته عبارتی مثل حواله کرد یا به حواله کرد آقای/خانم … رو می بینی. این عبارت یه معنی حقوقی مهم داره.

معنی حواله کرد و چطوری میشه سفته رو انتقال داد

وجود عبارت حواله کرد یعنی اینکه صاحب سفته حق داره اون رو به یه نفر دیگه منتقل کنه. این انتقال با همون ظهرنویسی که قبلاً گفتیم، انجام میشه. یعنی صاحب سفته پشت سفته رو امضا می کنه و اسم گیرنده جدید رو می نویسه. اینجوری سفته دست به دست میشه و هر کسی که در نهایت صاحبش میشه، می تونه پولش رو مطالبه کنه.

وقتی می نویسن بدون حق حواله کرد: محدودیت های انتقال

گاهی اوقات صادرکننده یا حتی خود گیرنده، ممکنه نخواد که سفته به کسی دیگه منتقل بشه. تو این حالت، عبارت بدون حق حواله کرد یا غیرقابل انتقال رو روی سفته می نویسن. اگه این عبارت روی سفته قید بشه، دیگه نمیشه سفته رو با ظهرنویسی به شخص دیگری منتقل کرد و فقط همون فردی که اسمش به عنوان گیرنده نوشته شده، حق مطالبه وجه سفته رو داره.

سفته های خاص: ضمانت کاری، وام و دنیای دیجیتال

تا اینجا با کلیات پر کردن سفته آشنا شدیم، اما بعضی از سفته ها کاربردهای خاصی دارن و باید یه سری نکات ویژه تر رو براشون رعایت کرد. سفته های ضمانت و سفته الکترونیکی از این دسته اند.

نکات طلایی برای پر کردن سفته ضمانت (کاری یا وام)

یکی از رایج ترین کاربردهای سفته، استفاده از اون به عنوان ضمانته؛ چه برای ضمانت بازپرداخت وام، چه برای ضمانت حسن انجام کار. اینجا چند تا نکته اساسی هست که باید حسابی حواست بهشون باشه تا خدای نکرده از سفته ات سوءاستفاده نشه:

• تاریخ پرداخت رو نذار: اگه سفته رو برای ضمانت میدی، هرگز تاریخ پرداخت (سررسید) رو توش ننویس! اگه تاریخ سررسید داشته باشه، ممکنه طرف مقابل قبل از اینکه کاری انجام بشه یا وامی تسویه بشه، سفته رو به اجرا بذاره. به جای تاریخ پرداخت، می تونی تو قسمت بابت یا حتی پشت سفته، عبارت این سفته بابت ضمانت حسن انجام کار (یا ضمانت بازپرداخت وام) آقای/خانم [نام] در [نام شرکت/نهاد] صادر گردیده است رو بنویسی.
• عبارت بابت ضمانت رو بنویس: حتماً روی خود سفته یا پشتش (تو قسمت ظهرنویسی) به صراحت بنویس که این سفته بابت ضمانت صادر شده. این کار شفافیت رو بالا می بره و جلوی هرگونه ابهامی رو میگیره.
• یک نسخه کپی از سفته داشته باش: حتماً بعد از اینکه سفته رو کامل پر کردی و امضا زدی، یه کپی خوانا ازش برای خودت بردار. این کپی میتونه تو آینده به دردت بخوره، اگه نیاز به پیگیری داشتی.
• اگه ضامن داری، چطوری پشت سفته رو امضا کنه؟ (نگو ظهرنویس!) اگه قراره کسی به عنوان ضامن، پشت سفته رو امضا کنه، حتماً باید بالای امضاش بنویسه این امضا صرفاً به عنوان ضامن پرداخت مبلغ سفته می باشد. اگه این عبارت رو ننویسه، ممکنه امضای ضامن به عنوان ظهرنویسی تلقی بشه و درگیر مسئولیت های ظهرنویسی بشه که با مسئولیت ضامن فرق داره.

سفته الکترونیکی: از کاغذ تا کد!

تو دنیای امروز که همه چیز داره دیجیتالی میشه، سفته هم از این قافله عقب نمونده. سفته الکترونیکی یا دیجیتال، همون کارایی سفته کاغذی رو داره، ولی به صورت کاملاً آنلاین و بدون نیاز به برگه های چاپی.

سفته الکترونیکی چیه و چه فرقی با کاغذی داره؟

سفته الکترونیکی در واقع یک سند تجاری دیجیتاله که همه ویژگی ها و الزامات قانونی سفته کاغذی رو داره. فرق اصلیش اینه که دیگه نیازی به پر کردن دستی و نگهداری فیزیکی نداره. همه مراحل صدور، ظهرنویسی و حتی مطالبه اش به صورت آنلاین انجام میشه.

چطوری میشه سفته الکترونیکی گرفت و پر کرد؟ (اشاره به پلتفرم هایی مثل آی کاپ)

برای گرفتن و پر کردن سفته الکترونیکی، باید از طریق پلتفرم های مخصوص این کار اقدام کنی. مثلاً اپلیکیشن ها یا سامانه هایی مثل آی کاپ این امکان رو فراهم کردن. معمولاً مراحل به این شکله:

1. اول باید احراز هویت کنی (شبیه احراز هویت تو بانک ها یا سامانه های دولتی).
2. بعد، مبلغ و اطلاعات سفته رو به صورت دیجیتالی وارد می کنی.
3. سپس با امضای الکترونیکی خودت (که معمولاً از طریق رمز یکبار مصرف یا سامانه امضای دیجیتال انجام میشه)، سفته رو امضا می کنی.
4. در نهایت، سفته صادر میشه و تو پنل کاربری تو و گیرنده قابل دسترسه.

مزایای استفاده از سفته دیجیتال

• سرعت و راحتی: دیگه لازم نیست بری بانک یا دنبال برگ سفته بگردی. همه کارا آنلاین انجام میشه.
• امنیت بالاتر: خطر گم شدن، پاره شدن، یا جعل سفته های کاغذی رو نداری.
• کاهش هزینه ها: هزینه های چاپ و نگهداری سفته کمتر میشه.
• قابلیت پیگیری آسان: همه سوابق سفته و نقل و انتقالاتش به صورت دیجیتال ثبت میشه و پیگیریش راحت تره.

ظهرنویسی (پشت نویسی) سفته: داستان پشت برگ سفته

ظهرنویسی، همونطور که از اسمش پیداست، یعنی نوشتن چیزی پشت سفته. این کار معمولاً برای انتقال سفته انجام میشه، ولی کاربردهای دیگه ای هم داره.

ظهرنویسی برای انتقال: سفته رو به کی واگذار کنیم

اگه سفته ای داری که عبارت حواله کرد روش قید شده، می تونی اون رو به یه نفر دیگه منتقل کنی. برای این کار، پشت سفته اسم و فامیل گیرنده جدید رو می نویسی و بعد امضا می کنی. تاریخ ظهرنویسی هم مهمه. با این کار، مالکیت سفته و حق مطالبه وجهش از تو به شخص جدید منتقل میشه.

ظهرنویسی برای وکالت: نماینده ما کیه؟

گاهی اوقات ممکنه بخوای به یه نفر وکالت بدی که پول سفته رو از طرف تو وصول کنه. تو این حالت، پشت سفته می نویسی برای وکالت در وصول و بعد امضا می کنی. با این کار، اون شخص فقط وکیل تو برای گرفتن پوله و مالکیت سفته بهش منتقل نمیشه.

ظهرنویسی برای تضمین (وثیقه): وقتی سفته خودش میشه ضمانت

این نوع ظهرنویسی کمتر رایجه ولی امکانش هست. اینجا صادرکننده سفته، اون رو به عنوان تضمین یا وثیقه برای یه بدهی دیگه قرار میده. مثلاً می نویسه بابت تضمین بدهی به آقای/خانم … و امضا می کنه. البته در نظام حقوقی ایران این نوع ظهرنویسی خیلی جایگاهی نداره و بیشتر به همون دو مورد قبلی می پردازند.

چطوری باید ظهرنویسی کنیم؟ (امضا، تاریخ، نام)

برای ظهرنویسی معتبر، باید نکات زیر رو رعایت کنی:

• امضا: حتماً باید توسط ظهرنویس (کسی که سفته رو منتقل می کنه یا وکالت میده) امضا بشه.
• تاریخ: تاریخ ظهرنویسی هم باید قید بشه.
• نام: معمولاً اسم گیرنده جدید (در ظهرنویسی انتقالی) هم نوشته میشه.

واخواست سفته و مطالبه پولش: وقتی سفته پرداخت نمیشه

خب، بدترین اتفاق اینه که سفته ای که کلی زحمت کشیدی تا درست پر کنی، سر موعدش پرداخت نشه. اینجا باید چیکار کنی؟ نگران نباش، قانون راهکار داره!

واخواست (اعتراض عدم تأدیه) چیه و چقدر وقت داریم؟ (10 روز)

اگه سفته سر تاریخ سررسید پرداخت نشد، صاحب سفته باید ظرف 10 روز از تاریخ سررسید، یه کاری به اسم واخواست یا اعتراض عدم تأدیه انجام بده. این کار از طریق دادگستری یا دفاتر اسناد رسمی انجام میشه و یه مدرک رسمی ایجاد می کنه که نشون میده سفته پرداخت نشده. اگه واخواست نکنی، سفته اعتبار تجاری خودش رو از دست میده و فقط به عنوان یه سند عادی میشه پیگیریش کرد که خب، دردسرش بیشتره.

مهلت اقامه دعوا (5 سال برای سفته واخواست شده، 1 سال برای عندالمطالبه)

بعد از واخواست، صاحب سفته مهلت داره تا برای مطالبه پولش به دادگاه مراجعه کنه:

• اگه سفته واخواست شده باشه، 5 سال از تاریخ واخواست مهلت داری تا شکایت کنی.
• اگه سفته عندالمطالبه باشه و واخواست هم شده باشه، 1 سال از تاریخ واخواست مهلت داری.

مسئولیت تضامنی: همه مسئولن!

همونطور که گفتیم، تو سفته مسئولیت تضامنیه. یعنی اگه سفته واخواست بشه و صادرکننده پول رو نده، صاحب سفته می تونه سراغ هر کدوم از ظهرنویس ها یا ضامن ها (اگه بودن) بره و پولش رو از هر کدوم که خواست، طلب کنه.

از کجا سفته بگیریم که خیالمون راحت باشه؟

آخرین نکته مهم، اینکه سفته رو از کجا تهیه کنی. این مورد برای اطمینان از اصالت و قیمت مناسب سفته، خیلی مهمه.

بهترین و مطمئن ترین جا (بانک ملی)

مطمئن ترین و بهترین راه برای تهیه سفته، مراجعه به شعب بانک ملی ایران هست. بانک ملی تنها نهادی هست که وظیفه توزیع سفته رو بر عهده داره و سفته هایی که از اینجا میگیری، کاملاً معتبر و با قیمت مصوب هستن.

خطرات تهیه سفته از منابع نامعتبر (جعل، گرون فروشی)

متاسفانه بعضی افراد سودجو، سفته رو از دستفروش ها، بعضی سوپرمارکت ها یا جاهای نامعتبر دیگه تهیه می کنن. این کار دو تا خطر بزرگ داره:

1. جعل: ممکنه سفته ای که می خری، جعلی باشه و اصلاً اعتبار قانونی نداشته باشه. اون وقت تمام زحماتت برای پر کردنش به باد میره.
2. گرون فروشی: این افراد ممکنه سفته رو با قیمتی بالاتر از نرخ مصوب بهت بفروشن.

پس همیشه برای خرید سفته، فقط و فقط به شعب بانک ملی مراجعه کن تا خیالت از همه جهت راحت باشه.

نتیجه گیری و حرف آخر

همونطور که با هم دیدیم، سفته یه ابزار مالی و تجاری قدرتمنده که اگه درست ازش استفاده کنیم، می تونه کلی کارمون رو راه بندازه. اما همین قدرت، یه سری مسئولیت هم میاره. از لحظه ای که یه برگ سفته رو دستت میگیری تا وقتی که پرش می کنی و حتی بعد از اون، هر قدم باید با دقت و آگاهی کامل برداشته بشه.

یادمون باشه که جزئیات تو سفته نویسی حرف اول و آخر رو می زنن. از نوشتن دقیق مبلغ هم به عدد و هم به حروف، تا درج درست تاریخ های صدور و پرداخت، و البته، اسم گیرنده و امضای صادرکننده. اینا ستون های اصلی اعتبار یه سفته هستن. فراموش نکن که سفته های ضمانتی قواعد خاص خودشون رو دارن که با رعایتشون، هم از خودت مراقبت می کنی و هم از سوءاستفاده های احتمالی جلوگیری می کنی.

حالا که با همه این نکات آشنا شدی، دیگه با خیال راحت می تونی سفته رو پر کنی یا اگه کسی ازت خواست، با آگاهی کامل بهش سفته بدی. اما اگه کار پیچیده ای داری یا شک و شبهه ای برات پیش اومده، بهترین کار اینه که با یه متخصص حقوقی مشورت کنی. اون ها می تونن با دانش عمیقشون، راهنمایی های دقیق تر و متناسب با شرایط خاص خودت رو بهت ارائه بدن.

امیدواریم این راهنما حسابی به دردت خورده باشه و از این به بعد، دیگه هیچ دغدغه ای بابت سفته چطور باید نوشته شود نداشته باشی. اگه تجربه ای داری یا سوالی برات پیش اومده، حتماً تو بخش نظرات با ما و بقیه به اشتراک بذار. ما اینجا هستیم تا به همدیگه کمک کنیم!