خلاصه کتاب تخت جمشید سازمان ملل باستان ( نویسنده فریده بهبهانیان )

کتاب تخت جمشید سازمان ملل باستان اثری متفاوت از فریده بهبهانیان است که این بنای باشکوه را نه فقط کاخ پادشاهی، بلکه مجمع صلح جهانی با قدمتی بسیار کهن تر از آنچه تصور می شود، معرفی می کند و نگاهی نو به تاریخ ایران باستان می اندازد. این کتاب شما را به یک سفر هیجان انگیز در تاریخ می برد؛ سفری که در آن قرار است باورهای همیشگی تان درباره تخت جمشید، این نماد بی بدیل تمدن ایران، به چالش کشیده شود. حتماً اسم تخت جمشید را بارها شنیده اید، عکسی از آن دیده اید یا حتی از نزدیک شکوهش را حس کرده اید. اما آیا تا به حال فکر کرده اید که پشت این عظمت سنگی، قصه هایی ناگفته و رازهایی پنهان وجود دارد که هنوز برایمان فاش نشده اند؟ فریده بهبهانیان در این کتاب، دریچه ای جدید رو به این شاهکار باستانی باز می کند و دیدگاهی متفاوت و البته جسورانه را مطرح می کند که می تواند ذهن هر کسی را به خود مشغول کند. در این مقاله می خواهیم با هم قدم به دنیای این کتاب بگذاریم و ببینیم خانم بهبهانیان چه حرف های تازه ای برای گفتن دارد و چگونه تخت جمشید را به یک سازمان ملل باستان تشبیه می کند.

فریده بهبهانیان؛ بانویی با نگاهی متفاوت به تاریخ

قبل از اینکه شیرجه بزنیم توی جزئیات کتاب، بد نیست کمی با خود نویسنده، خانم فریده بهبهانیان آشنا شویم. ایشان یکی از اون پژوهشگران و نویسنده هایی هستند که همیشه به دنبال کشف ابعاد پنهان تاریخ و بازخوانی وقایع از زوایای کمتر دیده شده اند. قلم خانم بهبهانیان همیشه سعی داشته تا ما رو از نگاه های کلیشه ای دور کنه و بهمون نشون بده که تاریخ، همیشه هم اون چیزی نیست که توی کتاب های درسی خوندیم. ایشون با کنجکاوی و شهامت خاص خودشون، سراغ موضوعات می رن و با تحلیل های عمیق، سعی می کنن پرده از رازهای گذشته بردارن. توی کتاب تخت جمشید سازمان ملل باستان هم دقیقاً همین رویکرد رو می بینیم. ایشون به جای پذیرفتن روایت های مرسوم، به دل شواهد و نمادهای تخت جمشید زده و تفسیری نوآورانه و گاه بحث برانگیز از این اثر باستانی ارائه می ده.

نقطه قوت قلم ایشان، توانایی در ربط دادن جزئیات به کلیات و پیدا کردن الگوهای پنهان در دل اطلاعات تاریخی است. بهبهانیان یک جورایی مثل یک کارآگاه باستانی عمل می کند؛ تمام شواهد را کنار هم می گذارد، آن ها را از زوایای مختلف بررسی می کند و در نهایت به یک نتیجه گیری می رسد که شاید برای خیلی ها غیرمنتظره باشد. ایشون با این کار، نه تنها به تخت جمشید، بلکه به کل تاریخ ایران یک جان دوباره می بخشد و مخاطب را وادار به فکر کردن و پرسیدن سوالات عمیق تر می کند. این نگاه پژوهشگرانه، همراه با زبانی شیوا و گیرا، باعث شده تا آثار خانم بهبهانیان برای علاقه مندان به تاریخ و فرهنگ ایران، جذاب و خواندنی باشند.

تخت جمشید، مجمع جهانی صلح: یک سازمان ملل باستانی!

شاید جذاب ترین و در عین حال چالش برانگیزترین ایده کتاب تخت جمشید سازمان ملل باستان همین عنوانش باشه. فریده بهبهانیان معتقده که تخت جمشید، فقط یک کاخ پادشاهی برای کوروش و داریوش و خشایارشا نبوده، بلکه خیلی فراتر از این حرف ها، یک مرکز برای هم اندیشی همگانی و مجمع جهانی صلح بوده. یک جورایی مثل سازمان ملل متحد امروزی، اما در ابعادی باستانی و با اهداف و ساختارهایی متفاوت.

حالا سوال اینجاست که خانم بهبهانیان این ایده رو از کجا آورده؟ ایشون با دقت روی نقوش، کتیبه ها و حتی معماری تخت جمشید تمرکز می کنه. مثلاً به نقوش اقوام مختلفی که با لباس های مخصوص خودشون در حال حرکت به سمت مرکز تخت جمشید هستند، اشاره می کنه. معمولاً این نقوش رو به عنوان نمایندگان ساتراپ ها یا اقوام تابع هخامنشی تعبیر می کنیم که برای ادای احترام یا آوردن هدایا میان. اما بهبهانیان با نگاهی متفاوت می گه: این ها صرفاً خراج گزار نبودند. این ها نمایندگان ملت ها و تمدن های مختلفی بودند که برای گفتگو، تبادل نظر، و حل و فصل اختلافات به این مرکز می آمدند.

به نظر نویسنده، هدف اصلی از ساخت چنین بنای عظیمی، ایجاد یک فضایی برای همگرایی و صلح بوده است. جایی که به جای جنگ و خونریزی، خرد جمعی و گفتگو حاکم باشه. ایشون به این نکته اشاره می کنه که معماری تخت جمشید با عظمت و شکوهش، حس احترام و تعظیم رو القا می کنه؛ حس اینکه اینجا مکانی مقدس و مهم برای تصمیم گیری های بزرگ و جهانی بوده. این ایده، تخت جمشید رو از یک نماد قدرت نظامی و سیاسی به یک نماد قدرت فرهنگی، دیپلماسی و صلح تبدیل می کنه و این همون چیزیه که اون رو شبیه یک سازمان ملل باستان نشون میده. با این تفسیر، تخت جمشید دیگه فقط محل جشن های نوروزی یا پایتخت یک امپراتوری نیست، بلکه قلب تپنده ای برای تعاملات جهانی و همزیستی مسالمت آمیز در دوران خودش بوده.

فریده بهبهانیان معتقد است تخت جمشید نه تنها یک کاخ پادشاهی، بلکه مجمع جهانی صلح و هم اندیشی همگانی بوده که اقوام مختلف برای گفتگو و همگرایی به آنجا می آمدند.

استدلال های نویسنده برای مفهوم سازمان ملل باستان

خانم بهبهانیان در کتابش برای اثبات این نظریه جسورانه، دلایل و استدلال های متعددی رو مطرح می کنه که از دل همین سنگ نگاره ها و جزئیات معماری بیرون کشیده شده اند:

• تنوع اقوام در نقوش: همانطور که اشاره شد، حضور پررنگ و با جزئیات دقیق نمایندگان اقوام مختلف با پوشش ها و هدایای خاص خودشان، برای نویسنده نشانه ای از اهمیت حضور و نقش آن ها در یک مجمع جهانی است، نه صرفاً حضور خراج گزاران. این تنوع فرهنگی به مثابه رنگین کمانی از ملت هاست که در یک نقطه واحد گرد آمده اند.
• فضاهای هم اندیشی: ایشان به وجود سالن ها و تالارهایی در تخت جمشید اشاره می کند که به نظر می رسد کاربری صرفاً حکومتی یا درباری نداشته و بیشتر به فضاهایی برای گردهمایی و شور و مشورت شباهت دارند. ابعاد بزرگ و طراحی خاص این تالارها، گنجایش جمع زیادی از افراد را داشته است.
• نمادهای صلح و همزیستی: بهبهانیان معتقد است بسیاری از نمادها و نقوش، به جای قدرت نمایی صرف، به مفاهیمی چون عدالت، صلح، نظم کیهانی و همزیستی اشاره دارند. برای مثال، نقش شیر و گاو که معمولاً نماد غلبه بهار بر زمستان است، می تواند نمادی از تعادل و همکاری باشد.
• عدم وجود دیوارهای دفاعی محکم: برخلاف بسیاری از قلعه ها و شهرهای باستانی که دارای دیوارهای دفاعی مستحکم بوده اند، تخت جمشید به آن شکل قلعه ای و دفاعی ساخته نشده که این برای نویسنده نشانه ای از اهمیت کارکرد فرهنگی و سیاسی صلح آمیز آن است تا یک دژ نظامی.
• عدالت در پرداخت دستمزدها: ایشان به شواهد تاریخی و باستان شناسی اشاره می کند که نشان می دهد کارگران و هنرمندان مختلفی که در ساخت تخت جمشید نقش داشته اند، بدون توجه به قومیت یا نژادشان، حقوق و مزایای تقریباً یکسانی دریافت می کرده اند که این نشانی از برابری و عدالت محوری حاکم بر این مرکز بوده است.

این استدلال ها، در کنار هم، تصویری جدید از تخت جمشید ارائه می دهند که فراتر از یک کاخ ساده است و آن را به محلی برای تبلور ایده های بزرگ انسانی درباره صلح و همگرایی تبدیل می کند.

رازهای قدمت: تخت جمشید، ریشه هایی کهن تر از هخامنشیان

یکی دیگر از شوکه کننده ترین بخش های کتاب تخت جمشید سازمان ملل باستان، ادعای خانم بهبهانیان درباره قدمت بسیار کهن تر این بناست. ما معمولاً تخت جمشید رو با دوره هخامنشیان و پادشاهانی مثل داریوش و خشایارشا می شناسیم؛ یعنی چیزی حدود ۲۵۰۰ سال پیش. اما فریده بهبهانیان با شواهد و تحلیل هایی که ارائه می ده، قدمت این بنای باشکوه رو به حدود ده هزار سال پیش و حتی بیشتر، یعنی دوران پیشدادیان یا ماقبل هخامنشیان می رسونه. این یعنی هزاران سال قبل از اینکه داریوش بزرگ دستور ساخت کاخ های آپادانا یا تچر رو بده، پایه های اصلی تخت جمشید وجود داشته!

حتماً می پرسید این حرف ها چقدر مستند و قابل قبوله؟ نویسنده با نگاهی عمیق به نقوش، نمادها و حتی تکنیک های ساخت و ساز، سعی می کنه این ایده رو به کرسی بنشونه. ایشون به آثار باستانی کشف شده در اطراف تخت جمشید و همچنین به ریشه های میترائیسم و ادیان کهن ایران قبل از زرتشت اشاره می کنه که نشون می ده این منطقه از دیرباز محل تجمع و فعالیت های مذهبی و آیینی مهمی بوده. بهبهانیان معتقده که هخامنشیان به جای اینکه از صفر شروع به ساخت و ساز کنن، روی بناها و پایه های از پیش موجود کار کرده و اون ها رو گسترش دادن. این ایده، تاریخ تخت جمشید رو به دوران اساطیری ایران و پادشاهان پیشدادی پیوند میزنه و باعث میشه با یک نگاه کاملاً جدید به این اثر باستانی نگاه کنیم.

در واقع، از دیدگاه خانم بهبهانیان، تخت جمشید یک بنای تک دوره ای نیست، بلکه حاصل هزاران سال تکامل و افزوده های تمدن های مختلف است که هر کدام سهمی در شکوه امروزی آن داشته اند. این دیدگاه، نه تنها به قدمت فیزیکی بنا، بلکه به عمق فرهنگی و تاریخی آن نیز ابعاد تازه ای می بخشد و ما را وادار به بازاندیشی در مورد آنچه تا به حال از تاریخ می دانستیم، می کند.

شواهد و دلایل قدمت کهن تر از نگاه نویسنده

برای اثبات قدمت ده هزار ساله یا حتی بیشتر، خانم بهبهانیان به نکات و شواهد زیر اشاره می کند:

1. آثار میترائیسم و ادیان کهن: بسیاری از نمادها و نقوشی که در تخت جمشید یافت می شوند، ریشه در آیین میترائیسم و باورهای پیشازرتشتی ایران دارند. میترائیسم آیینی بسیار کهن است که قدمت آن به هزاران سال قبل از ظهور هخامنشیان می رسد. حضور این نمادها در گوشه و کنار تخت جمشید، از دیدگاه نویسنده، نشان می دهد که این مکان از قرن ها پیش از هخامنشیان، یک مرکز آیینی و مذهبی مهم بوده است.
2. سبک های معماری متفاوت: بهبهانیان به تفاوت هایی در سبک و تکنیک های معماری بخش های مختلف تخت جمشید اشاره می کند که ممکن است نشان دهنده دوره های ساخت و ساز متفاوت و گسترش تدریجی بنا بر روی سازه های قدیمی تر باشد. او معتقد است که بخش های اولیه و بنیادی بنا، با شیوه هایی ساخته شده اند که به دوره های بسیار کهن تر تعلق دارند.
3. نقش جمشید پادشاه پیشدادی: نویسنده به روایات و اساطیر ایران باستان اشاره می کند که تخت جمشید را به جمشید، پادشاه اساطیری پیشدادیان نسبت می دهند. هرچند اساطیر همیشه مستند تاریخی نیستند، اما بهبهانیان معتقد است که ریشه های این نام گذاری و ارتباط آن با جمشید می تواند حاکی از یک حقیقت باستانی باشد که در طول زمان به صورت اسطوره درآمده است.
4. شباهت ها به سازه های اولیه بشر: برخی از ویژگی های معماری یا حتی کاربری های اولیه تخت جمشید، می توانند به الگوهای سازه هایی شباهت داشته باشند که در تمدن های اولیه بشر و در دوران نوسنگی یا حتی قبل از آن رایج بوده اند. این شباهت ها، هرچند غیرمستقیم، به ادعای قدمت بیشتر کمک می کنند.

این تفاسیر و بررسی ها، تصویری تازه از قدمت تخت جمشید ارائه می دهند و ما را به بازبینی در تاریخ نگاری رایج این بنای شکوهمند فرا می خوانند.

زبان سنگ ها: رمزگشایی از معماری و نقوش تخت جمشید

وقتی به تخت جمشید نگاه می کنیم، بیشتر از هر چیزی عظمت ستون ها، دقت نقوش و ابهت دروازه ها توجه مان را جلب می کند. اما فریده بهبهانیان در کتابش به ما یادآوری می کنه که این ها فقط سنگ تراشی های زیبا نیستند، بلکه هر کدامشان حرفی برای گفتن دارند، داستانی برای روایت و رمزی برای گشودن. ایشون معتقده که تک تک جزئیات معماری و نقوش تخت جمشید، دارای معانی عمیق علمی، دینی، اجتماعی و فرهنگی هستند که ارتباط تنگاتنگی با دانش و تمدن های باستانی جهان دارند.

مثلاً، ستون های بلند و باشکوه تخت جمشید. معمولاً ما آن ها را نمادی از قدرت و شکوه پادشاهی می دانیم. اما بهبهانیان ممکنه بگه این ستون ها فقط برای نگهداری سقف نبوده اند، بلکه می توانستند نقش رصدخانه یا تقویم های سنگی را هم داشته باشند، یا به نحوی با دانش ستاره شناسی و کیهان شناسی باستانی مرتبط باشند. یا نقوش سربازان و نگهبانان؛ آیا آن ها فقط سربازانی ساده بودند؟ شاید نمادی از نظم، حفاظت از دانش، یا حتی نگهبانان دروازه های معرفت و علم بودند.

دروازه های تخت جمشید هم همینطور. هر دروازه می تواند نمادی از ورود به یک مرحله جدید، یا عبور از یک دنیای مادی به یک دنیای معنوی باشد. بهبهانیان با تحلیل این نمادها، سعی می کنه ارتباطشون رو با باورهای باستانی، علوم زمان خودشون و حتی فلسفه های عمیق زندگی نشون بده. این نگاه، تخت جمشید رو از یک مجموعه سنگی به یک کتاب سنگی تبدیل می کنه که هر صفحه و هر خطش، اطلاعات ارزشمندی درباره جهان بینی، دانش و تمدن سازندگانش به ما میده.

به بیان دیگر، نویسنده تلاش می کند تا با رمزگشایی از این «زبان سنگ ها»، ارتباط تخت جمشید را با یک شبکه گسترده از دانش و تمدن باستانی در سراسر جهان برقرار کند. او می خواهد نشان دهد که این بنا، تنها یک اثر محلی ایرانی نیست، بلکه یک نقطه اتصال جهانی برای تبادل علوم و فرهنگ بوده است. این نگاه باعث می شود که هر بار به تصاویر تخت جمشید نگاه می کنیم، به دنبال معانی پنهان و داستان های ناگفته ای باشیم که در دل سنگ ها حک شده اند.

تحلیل جزئیات معماری و نقوش از دیدگاه فریده بهبهانیان

خانم بهبهانیان برای روشن تر شدن دیدگاه خود، به تحلیل دقیق تر جنبه های مختلف معماری و نقوش می پردازد:

نقش شیر و گاو: نماد تعادل و آشتی

یکی از معروف ترین نقوش تخت جمشید، صحنه نبرد شیر و گاو است. دیدگاه رایج این است که این صحنه نماد غلبه نور بر تاریکی، بهار بر زمستان، یا خیر بر شر است. اما بهبهانیان با تفسیری عمیق تر، آن را نماد تعادل و آوازن بین نیروهای مختلف می داند. او معتقد است که در یک مجمع جهانی صلح، این نماد می تواند بیانگر توازن قدرت ها و آشتی میان اختلافات باشد، نه صرفاً غلبه یک نیرو بر دیگری. این مفهوم به جای جنگ، به همزیستی و هماهنگی اشاره دارد.

تالارها و کاخ ها: فضاهای کاربری چندگانه

نویسنده به تالارهایی مانند تالار آپادانا یا تالار صد ستون نگاهی فراتر از کاربری صرفاً سلطنتی دارد. او می گوید این فضاها با عظمت و گنجایش بالایشان، می توانستند برای برگزاری نشست های مهم، همایش ها و مراسمی استفاده شوند که در آن نمایندگان مختلف ملت ها حضور داشته اند. این تفسیر، این تالارها را از اتاق های پذیرایی پادشاهی به مراکز دیپلماسی بین المللی ارتقا می دهد.

کتیبه ها: فراتر از ستایش پادشاهان

در حالی که بسیاری از کتیبه ها به ستایش پادشاهان و فتوحات آن ها می پردازند، بهبهانیان به دنبال لایه های پنهان تر در متن این کتیبه هاست. او ممکن است به عباراتی اشاره کند که بر مفاهیمی چون عدالت، صلح، نظم جهانی و رفاه تأکید دارند و آن ها را بازتاب دهنده اهداف والاتر این مرکز بداند تا صرفاً ستایش فردی پادشاه. این کتیبه ها می توانند قوانین و اصول حاکم بر سازمان ملل باستان را بیان کنند.

ستون ها: نمادهای کیهانی و نجومی

بهبهانیان ممکن است نظریه ای را مطرح کند که ستون های تخت جمشید، علاوه بر نقش سازه ای، کارکرد نمادین و حتی نجومی داشته اند. برای مثال، تعداد ستون ها، ارتفاع آن ها و فواصلشان ممکن است با اصول ستاره شناسی باستانی و رصد حرکات اجرام آسمانی مرتبط باشد. این نگاه، تخت جمشید را به یک رصدخانه باستانی تبدیل می کند که دانش پیشرفته ای را در دل خود نهفته دارد.

این دیدگاه ها، همگی برای روشن کردن این ایده هستند که هر جزء از تخت جمشید، نه تنها یک عنصر بصری، بلکه یک قطعه از یک پازل بزرگ تر است که در کنار هم، تصویری جامع از یک مرکز جهانی باستانی با اهداف والای انسانی را نشان می دهند.

چرا باید این کتاب را خواند؟ نقاط قوت و پیام های اصلی

شاید بعد از شنیدن این همه ایده نو و چالش برانگیز، این سوال برایتان پیش آمده باشد که خب، واقعاً چرا باید این کتاب را خواند؟ کتاب تخت جمشید سازمان ملل باستان اثری نیست که فقط اطلاعات تاریخی به شما بدهد؛ بلکه شما را به فکر کردن وادار می کند. بیایید ببینیم مهم ترین دلایل برای مطالعه این کتاب چیست:

1. نگاهی نو به تاریخ: این کتاب شما را از کلیشه ها و روایت های رایج فاصله می دهد. اگر از آن دسته افرادی هستید که دوست دارید تاریخ را از زوایای متفاوتی ببینید و به دنبال پاسخ هایی فراتر از آنچه همیشه شنیده اید هستید، این کتاب گنجینه ای برای شماست.
2. تحریک تفکر انتقادی: فریده بهبهانیان با طرح نظریه هایی که جریان اصلی تاریخ نگاری را به چالش می کشند، ذهن شما را به سمت تفکر انتقادی سوق می دهد. او شما را تشویق می کند که به جای پذیرفتن کورکورانه، سوال بپرسید، تحلیل کنید و به دنبال شواهد بگردید.
3. کشف ابعاد ناشناخته: این کتاب به شما کمک می کند تا ابعاد جدیدی از تخت جمشید، این بنای شکوهمند، کشف کنید. دیگر به آن فقط به عنوان یک کاخ یا نماد قدرت نگاه نخواهید کرد، بلکه آن را به عنوان یک مرکز تمدنی با ابعاد جهانی و اهداف صلح طلبانه خواهید دید.
4. ارتباط با ریشه های فرهنگی: با مطالعه این کتاب، ارتباط عمیق تری با ریشه های فرهنگی و تمدنی ایران برقرار می کنید. می فهمید که چگونه نیاکان ما نه تنها در معماری، بلکه در ایده های بزرگ جهانی مانند صلح و همگرایی نیز پیشرو بوده اند.
5. جسارت در پژوهش: این کتاب نمونه ای از جسارت در پژوهش و پرداختن به موضوعات بحث برانگیز است. این رویکرد می تواند برای دانشجویان و پژوهشگران الهام بخش باشد که همیشه به دنبال مسیرهای جدید در تحقیقات خود باشند.

این کتاب یک جورایی مثل یک پازل است که بهبهانیان قطعاتش را با دقت کنار هم چیده و تصویری جدید و هیجان انگیز از تخت جمشید به ما نشان می دهد. چه با همه ایده هایش موافق باشید و چه نه، مطمئناً مطالعه آن دریچه های جدیدی را در ذهن شما باز خواهد کرد و شما را به تفکر و مطالعه بیشتر درباره این عجایب باستانی تشویق می کند. پیام اصلی کتاب این است که گذشته ما پر از شگفتی هایی است که هنوز منتظر کشف و بازخوانی هستند، و باید با نگاهی عمیق تر و ذهنی باز به سراغ آن ها رفت.

کتاب تخت جمشید سازمان ملل باستان نه تنها اطلاعات تاریخی ارائه می دهد، بلکه خواننده را به تفکر انتقادی، کشف ابعاد ناشناخته این بنا و ارتباط عمیق تر با ریشه های فرهنگی ایران تشویق می کند.

نتیجه گیری: دریچه ای تازه به سوی گذشته باشکوه

سفر ما به دنیای تخت جمشید سازمان ملل باستان اثر فریده بهبهانیان، به پایان خودش رسیده. در این مسیر، دیدیم که چگونه یک پژوهشگر با نگاهی متفاوت و جسورانه، به یکی از مهم ترین نمادهای تمدن ایران نزدیک شده و تفسیری نوآورانه از آن ارائه می دهد. تخت جمشید، از نگاه خانم بهبهانیان، دیگر فقط یک کاخ پادشاهی باستانی نیست؛ بلکه یک مرکز جهانی برای صلح، هم اندیشی و تبادل فرهنگ ها با قدمتی ده هزار ساله و حتی بیشتر است.

از ایده های محوری این کتاب می توان به مفهوم سازمان ملل باستان اشاره کرد که تخت جمشید را محلی برای گردهمایی اقوام و ملت ها معرفی می کند تا به جای جنگ، به گفتگو و همزیستی بپردازند. همچنین، ادعای قدمت بسیار کهن تر این بنا، فراتر از دوران هخامنشیان و بازگشت به ریشه های میترائیسم و ادیان کهن ایران، نگاه ما را به کلیت تاریخ ایران باستان تغییر می دهد. تحلیل های نویسنده از زبان سنگ ها و رمزگشایی از نقوش و معماری، هر جزء از تخت جمشید را به یک نماد عمیق علمی، دینی و فرهنگی تبدیل می کند.

این کتاب یک فرصت بی نظیر است تا با ذهنی باز، به گذشته پرشکوه خود نگاهی دوباره بیندازیم. چه با تمام نظریه های خانم بهبهانیان موافق باشید و چه نه، این اثر شما را به فکر کردن، جستجو و زیر سوال بردن روایت های رایج تشویق می کند. این همان چیزی است که به نظرم ارزش اصلی هر پژوهش و اثری است: تحریک کنجکاوی و گسترش افق دید.

امیدوارم این خلاصه، شما را به خواندن کامل کتاب تخت جمشید سازمان ملل باستان ترغیب کرده باشد تا خودتان با جزئیات استدلال ها و شواهد نویسنده آشنا شوید و تجربه یک سفر عمیق به دل تاریخ و تمدن ایران را به دست آورید. این نگاه جدید، می تواند دریچه ای تازه به سوی فهم گذشته ما بگشاید و الهام بخش درک بهتر از جایگاه ایران در تمدن جهانی باشد.