نداشتن پیش قسط اعسار

اگه شما هم از اون دسته آدم هایی هستید که دادگاه براشون حکم اعسار صادر کرده، ولی توی پرداخت پیش قسطش به مشکل خورده اید، تنها نیستید. نداشتن پیش قسط اعسار می تونه کلی دردسر حقوقی براتون ایجاد کنه، از جمله جلب شدن یا حتی لغو شدن حکم اعسار.

خیلی از افراد وقتی با بدهی های سنگین روبرو می شن و نمی تونن همه اش رو یکجا پرداخت کنن، به دادگاه پناه می برن و درخواست اعسار می دن. اعسار یعنی اینکه طرف پول نداره یا به دارایی هاش دسترسی نداره که بدهی رو پرداخت کنه. دادگاه هم با بررسی اوضاع و احوال، ممکنه حکم بده که بدهی به صورت اقساطی پرداخت بشه. اما گاهی اوقات، قبل از شروع اقساط، دادگاه یه مبلغی رو به عنوان پیش قسط تعیین می کنه که باید زودتر پرداخت بشه. و درست همینجاست که بعضی ها به دیوار می خورن و می بینن که همون پیش قسط رو هم نمی تونن جور کنن. این موقعیت، یعنی نداشتن پیش قسط اعسار، واقعاً پیچیده و استرس زاست و اگه درست مدیریت نشه، می تونه عواقب سنگینی داشته باشه.

توی این مقاله می خوایم حسابی گشت و گذار کنیم توی این موضوع، از اینکه اصلاً اعسار یعنی چی و پیش قسطش چه داستانی داره، تا اینکه اگه نتونستید این پیش قسط رو بدید، چه اتفاقاتی ممکنه براتون بیفته و چه راه حل های قانونی ای برای این وضعیت وجود داره. هدفمون اینه که به زبون خودمونی و قابل فهم، همه چیز رو براتون روشن کنیم تا بتونید با دید بازتری تصمیم بگیرید و از حق و حقوقتون دفاع کنید.

اعسار چیست؟ مروری بر مفهوم و قوانین مرتبط

قبل از اینکه برسیم به اصل مطلب، یعنی نداشتن پیش قسط اعسار، بیایید یه کم راجع به خود اعسار حرف بزنیم. اصلاً اعسار چیه و چرا این قدر توی دادگاه ها ازش حرف می زنن؟

تعریف قانونی مُعسر

توی قانون ما، مُعسر (یعنی کسی که ادعای اعسار می کنه) به کسی میگن که یا کلاً دارایی کافی نداره که بدهیش رو پرداخت کنه، یا اینکه دارایی داره ولی فعلاً دستش بهش نمی رسه. مثلاً فرض کنید یه نفر یه خونه داره، ولی فعلاً نمی تونه بفروشتش یا ازش پول جور کنه. قانونگذار این تعریف رو توی ماده ۱ قانون نحوه اجرای محکومیت های مالی و ماده ۵۰۴ قانون آیین دادرسی مدنی آورده. پس می بینید که معسر بودن، فقط به معنی بی پول بودن نیست، گاهی هم یعنی دسترسی نداشتن به پول و مال.

انواع اعسار

اعسار دو نوع اصلی داره که بد نیست باهاشون آشنا بشید:

1. اعسار از هزینه دادرسی: این یکی برای وقتیه که یه نفر می خواد بره دادگاه و یه دعوایی رو مطرح کنه، ولی پول نداره که هزینه های دادگاه (مثل تمبر و اینجور چیزا) رو پرداخت کنه. اگه دادگاه اعسار این فرد رو بپذیره، از پرداخت این هزینه ها معاف میشه یا براش قسط بندی می کنن.
2. اعسار از محکوم به: این همون نوعیه که الان داریم راجع بهش حرف می زنیم. وقتی یه نفر توی دادگاه محکوم میشه که یه پولی رو به کس دیگه بده (مثلاً مهریه، بدهی چک، یا هر بدهی مالی دیگه)، اما نمی تونه اون پول رو یکجا پرداخت کنه، می تونه درخواست اعسار از محکوم به بده. اگه دادگاه این درخواست رو قبول کنه، بدهیش براش قسط بندی میشه.

شرایط اثبات اعسار و نقش دادگاه

فکر نکنید همین که بگید من معسرم و پول ندارم، دادگاه قبول می کنه! نخیر، برای اثبات اعسار باید کلی سند و مدرک به دادگاه نشون بدید. اول از همه باید یه دادخواست اعسار بنویسید و به دادگاه بدید. بعدش باید شهود معرفی کنید (یعنی آدمایی که از وضعیت مالی شما خبر دارن و می تونن شهادت بدن که شما واقعاً پول ندارید). ممکنه دادگاه حتی تحقیقات محلی هم انجام بده و ببینه که واقعاً اوضاع و احوال شما چطوره. خلاصه که دادگاه حسابی بررسی می کنه تا مطمئن بشه شما واقعاً معسر هستید. اگه تشخیص بده که واقعاً شرایط اعسار رو دارید، اون وقت حکم به اعسار و قسط بندی بدهی تون میده.

مستثنیات دین

یه نکته خیلی مهم توی بحث اعسار، مفهوم مستثنیات دین هست. مستثنیات دین به اون دسته از اموال و دارایی های یه نفر گفته میشه که حتی اگه بدهکار باشه و دادگاه هم حکم بده، طلبکار نمی تونه اون ها رو توقیف کنه. این اموال، جزو نیازهای اولیه و ضروری زندگی هر کسی محسوب میشن و به همین خاطر، قانون ازشون حمایت کرده. مثلاً:

• خونه ای که توش زندگی می کنید و متناسب با شأن شماست.
• وسایل خونه که برای زندگی لازمه.
• ابزار و وسایل کار که باهاشون امرار معاش می کنید.
• مقدار ناچیزی پول نقد (بر اساس قانون)
• و …

پس حتی اگه شما معسر هم باشید و دادگاه حکم به پرداخت بدهی بده، کسی نمی تونه این اموال رو از شما بگیره. این موضوع توی تعیین وضعیت اعسار خیلی مهمه، چون دادگاه اول نگاه می کنه ببینه شما چیزی غیر از مستثنیات دین دارید یا نه.

پیش قسط اعسار: مفهوم، نحوه تعیین و تفاوت آن با اقساط بعدی

خب، حالا که فهمیدیم اعسار چیه، بیاییم برسیم سر وقت پیش قسط اعسار. این بخش از قضیه، همون جاییه که خیلی ها رو نگران نداشتن پیش قسط اعسار می کنه.

پیش قسط چیست؟

وقتی دادگاه حکم به اعسار و قسط بندی بدهی شما میده، گاهی اوقات می گه که یه بخشی از بدهی رو باید همون اول کار، قبل از شروع اقساط، پرداخت کنید. این بخش اولیه رو میگن پیش قسط. پیش قسط در واقع یه جور پرداخت اولیه هست که دادگاه تعیین می کنه تا نشون بده بدهکار هم یه اراده ای برای پرداخت داره و همین طور، طلبکار هم بخشی از طلبش رو زودتر بگیره. مثلاً اگه شما ۶۰۰ میلیون تومان بدهکار باشید و دادگاه حکم اعسار بده، ممکنه بگه اول ۳۰ میلیون تومان پیش قسط بده، بعد ماهی ۵ میلیون تومان قسط.

نحوه تعیین میزان پیش قسط توسط دادگاه

یکی از سؤالات مهمی که پیش میاد اینه که اصلاً چقدر باید پیش قسط بدیم؟ آیا یه نرخ ثابتی داره؟ جوابش اینه: نه! قانون یه مبلغ مشخصی رو برای پیش قسط اعسار تعیین نکرده. این کاملاً به اختیار قاضی رسیدگی کننده به پرونده شما بستگی داره. قاضی با توجه به همه شرایط، از جمله وضعیت مالی شما، میزان بدهی، شغلتون و بقیه چیزا، تصمیم می گیره که مبلغ پیش قسط چقدر باشه. پس ممکنه برای دو نفر با شرایط مشابه، میزان پیش قسط متفاوت باشه. اینجاست که نقش وکیل و مشاوره حقوقی پررنگ میشه تا بتونه قاضی رو در مورد توانایی واقعی شما توجیه کنه.

معیارهای دادگاه در تعیین پیش قسط

گفتیم که قاضی اختیار داره، ولی این اختیار یه سری معیارها داره که معمولاً بر اساس اون ها تصمیم می گیره. مهم ترین معیارها این ها هستن:

• میزان کلی بدهی: هرچی بدهی بیشتر باشه، معمولاً پیش قسط هم بیشتر میشه.
• توانایی مالی و شغلی محکوم علیه: دادگاه به درآمد شما، شغل شما، و کلاً دارایی هاتون نگاه می کنه. اگه درآمدتون بالاتره، ممکنه پیش قسط بیشتری تعیین بشه.
• وضعیت معیشتی: آیا این پیش قسط باعث میشه زندگی شما به مشکل بخوره؟ دادگاه معمولاً به این نکته هم توجه می کنه که یه جورایی زندگی عادی شما مختل نشه.
• دلایل اثبات اعسار: چقدر توی اثبات اعسارتون موفق بودید و دادگاه چقدر به این موضوع مطمئن شده.

تفاوت پیش قسط با اقساط بعدی

خیلی ها فکر می کنن پیش قسط هم مثل بقیه اقساطه، ولی این دو تا با هم فرق اساسی دارن و همین تفاوت، اهمیت نداشتن پیش قسط اعسار رو بیشتر می کنه.

فرقشون اینجاست:

1. زمان پرداخت: پیش قسط باید همون اول و معمولاً توی یه مهلت کوتاه (مثلاً چند روز یا چند هفته) پرداخت بشه. اما اقساط بعدی، یه برنامه منظم دارن و مثلاً ماهیانه یا هر دو ماه یک بار پرداخت میشن.
2. اهمیت حقوقی: پرداخت پیش قسط خیلی خیلی مهمه، چون یه جورایی نشونه اینه که شما از نظر دادگاه واقعاً معسر هستید و اراده به پرداخت دارید. عدم پرداختش می تونه حکم اعسار رو به خطر بندازه. ولی عدم پرداخت یکی دو تا قسط بعدی، ممکنه به این شدت نباشه و بشه باهاش کنار اومد (البته باز هم عواقب خودش رو داره).
3. تبعات عدم پرداخت: اگه پیش قسط رو ندید، ممکنه حکم اعسار اصلاً تثبیت نشه و در نهایت با جلب و بازداشت روبرو بشید. اما اگه یکی از اقساط بعدی رو ندید، معمولاً اول اخطار می دن و بعد اگه تکرار شد، تازه اقداماتی مثل جلب صورت می گیره.

چرا ممکنه نتونیم پیش قسط اعسار رو پرداخت کنیم؟

ممکنه پیش خودتون بگید خب اگه آدم واقعاً معسره، چرا دادگاه براش پیش قسط تعیین می کنه؟ یا اصلاً اگه پیش قسط تعیین شد و واقعاً پول نداشت، پس چرا از اول درخواست اعسار داد؟ این ها سؤالات خوبی هستن. دلایل مختلفی وجود داره که یه نفر ممکنه با وجود حکم اعسار، باز هم در پرداخت پیش قسطش بمونه. نداشتن پیش قسط اعسار معمولاً از این دلایل آب می خوره:

تغییرات یهویی در اوضاع مالی

گاهی اوقات زندگی یه جوری غافلگیرمون می کنه که اصلاً انتظارش رو نداریم. فرض کنید توی مرحله دادرسی اعسار، شما یه شغل با درآمد ثابت داشتید و دادگاه بر اساس همون، یه پیش قسط مناسب تعیین کرده. اما درست بعد از صدور حکم و قبل از اینکه مهلت پرداخت پیش قسط تموم بشه، یه اتفاق ناگهانی میفته؛ مثلاً کارتون رو از دست می دید، یا یه بیماری سخت سراغ خودتون یا یکی از اعضای خونواده تون میاد که هزینه های درمانی سنگینی داره، یا یه بلای طبیعی مثل سیل یا زلزله به مالتون آسیب می زنه. در این شرایط، اون توانایی مالی قبلی از بین میره و شما دیگه نمی تونید حتی همون پیش قسطی که به نظرتون معقول بوده رو هم پرداخت کنید.

تخمین اشتباه توانایی مالی در زمان دادرسی

گاهی هم پیش میاد که خود محکوم علیه (یعنی کسی که بدهکاره) توی زمانی که دادگاه داره به درخواست اعسارش رسیدگی می کنه، یه جورایی توانایی مالی خودش رو بیشتر از واقعیت برآورد می کنه. این اشتباه ممکنه از روی بی تجربگی، امید به بهبود اوضاع، یا حتی شرم از بیان تمام مشکلات مالی باشه. مثلاً فکر می کنه می تونه تا یه ماه دیگه یه پولی رو قرض بگیره یا یه چیزی رو بفروشه، ولی بعداً می بینه که این کار عملی نیست. دادگاه هم بر اساس همون اطلاعات و شهادت ها، یه پیش قسطی رو تعیین می کنه که بعداً می بینیم پرداختش از عهده محکوم علیه خارجه. اینجاست که تازه مشکل نداشتن پیش قسط اعسار خودش رو نشون میده.

نیت دیگه یا سوءاستفاده (که کمتر پیش میاد)

یه حالت نادر هم ممکنه پیش بیاد که محکوم علیه، واقعاً توانایی پرداخت پیش قسط رو داره، ولی به دلایل خاصی (مثلاً لجبازی با طلبکار، یا سعی در طولانی کردن پرونده) عمداً از پرداختش خودداری می کنه. البته این حالت رو دادگاه ها خیلی زود تشخیص میدن و اون وقت دیگه نه تنها حکم اعسار رو لغو می کنن، بلکه با شخص خاطی برخورد جدی تری هم میشه. فرق این حالت با دو حالت بالا اینه که اینجا عدم پرداخت از روی «سوءنیت» هست، نه «عدم توانایی واقعی» و قانون برای هر کدومش برخورد متفاوتی داره.

پیامدهای حقوقی نداشتن پیش قسط اعسار (چی میشه اگه پرداخت نکنیم؟)

حالا می رسیم به قسمت ترسناک ماجرا! وقتی حکم اعسار صادر میشه و دادگاه یه پیش قسط رو تعیین می کنه، اگه این پیش قسط پرداخت نشه، چه اتفاقاتی ممکنه بیفته؟ نداشتن پیش قسط اعسار می تونه عواقب حقوقی جدی و ناخوشایندی داشته باشه که لازمه ازشون حسابی باخبر باشید.

قصه جلب یا بازداشت محکوم علیه

شاید مهم ترین و نگران کننده ترین پیامد نداشتن پیش قسط اعسار، امکان جلب یا بازداشت شما باشه. ماده ۱۸ قانون نحوه اجرای محکومیت های مالی به طلبکار (محکوم له) این اجازه رو میده که اگه بدهکار (محکوم علیه) با وجود تعیین مهلت یا قسط بندی، اقساطش رو نپردازه، درخواست بازداشت یا حبسش رو بکنه. پیش قسط هم چون اولین و مهم ترین بخش از قسط بندی محسوب میشه، عدم پرداختش می تونه همین پیامد رو داشته باشه. داستانش هم اینجوریه:

1. درخواست جلب توسط محکوم له: اگه پیش قسط رو ندید، طلبکار می تونه به دادگاه مراجعه کنه و درخواست جلب شما رو بده.
2. آیا جلب فوریه؟ معمولاً بله، اگه دادگاه حکم جلب رو صادر کنه، می تونه فوراً اجرا بشه. البته توی رویه دادگاه ها ممکنه اول اخطار بدن یا یه مهلت کوتاه دیگه بدن، ولی این قطعی نیست و نباید روش حساب کرد.
3. تا کی توقیف میشید؟ تا وقتی که پیش قسط رو پرداخت کنید، یا رضایت طلبکار رو جلب کنید، یا دادگاه به نتیجه دیگه ای برسه.

یادتون باشه، اگه حکم اعسار دارید و پیش قسط رو نپردازید، محکوم له می تونه خیلی سریع برای جلب شما اقدام کنه. پس این موضوع رو شوخی نگیرید!

احتمال لغو حکم اعسار و اجرای کامل حکم اصلی

یکی دیگه از پیامدهای مهم نداشتن پیش قسط اعسار، اینه که ممکنه دادگاه کلاً حکم اعسار شما رو لغو کنه! یعنی چی؟ یعنی دادگاه ممکنه به این نتیجه برسه که شما یا واقعاً معسر نبودید و اطلاعات غلط دادید، یا اینکه اراده ای برای پرداخت بدهی ندارید. در این صورت، حکم اعسار شما کان لم یکن (بی اثر) میشه و شما باید کل بدهی رو یکجا پرداخت کنید. اگه نتونید این کار رو بکنید، همون داستان توقیف اموال و جلب و بازداشت پیش میاد. این اتفاق واقعاً می تونه اوضاع رو بدتر از قبل کنه.

اضافه شدن خسارت تأخیر تأدیه

در حالت عادی، اگه یه نفر بدهکار باشه و پولش رو نده، طلبکار می تونه علاوه بر اصل بدهی، خسارت تأخیر تأدیه هم بگیره (یعنی سود دیرکرد). وقتی حکم اعسار صادر میشه، معمولاً خسارت تأخیر تأدیه برای اقساط بعدی متوقف میشه، چون فرض بر اینه که شما پول ندارید و اگه دیر می کنید، تقصیری ندارید. اما اگه پیش قسط اعسار رو نپردازید، ممکنه دادگاه این عدم پرداخت رو به منزله امتناع از پرداخت تلقی کنه و دوباره خسارت تأخیر تأدیه به کل بدهی اضافه بشه. این یعنی بار مالی شما سنگین تر میشه.

فشار حقوقی بیشتر و دردسرهای آینده

نداشتن پیش قسط اعسار، فقط به جلب و لغو حکم اعسار ختم نمیشه. این موضوع می تونه اعتبار حقوقی شما رو هم زیر سوال ببره. ممکنه توی پرونده های حقوقی آینده، وقتی شما درخواست اعسار یا هر تسهیلات حقوقی دیگه رو میدید، دادگاه با دید منفی تری به پرونده شما نگاه کنه. علاوه بر این، این وضعیت می تونه کلی فشار روانی و حقوقی روی شما وارد کنه و باعث بشه که زندگی روزمره شما تحت تأثیر قرار بگیره.

خلاصه که اگه توی وضعیت نداشتن پیش قسط اعسار قرار گرفتید، اصلاً دست دست نکنید و حتماً دنبال راه چاره باشید، چون عواقبش واقعاً سنگینه.

راهکارها و کارهای قانونی وقتی پیش قسط اعسار رو نداریم

خب، تا اینجا گفتیم که اگه پیش قسط اعسار رو نپردازید، چه بلایی سرتون میاد. حالا نوبت به این می رسه که ببینیم اگه با این مشکل روبرو شدید، چه کارهایی می تونید انجام بدید. نداشتن پیش قسط اعسار به معنی آخر دنیا نیست، هنوز هم راه هایی برای مدیریت این وضعیت وجود داره، به شرطی که سریع و درست عمل کنید.

درخواست تعدیل پیش قسط یا اقساط

یکی از مهم ترین و اولین کارهایی که باید انجام بدید، درخواست تعدیل هست. تعدیل یعنی اینکه شما از دادگاه می خواید که مبلغ پیش قسط یا حتی اقساط بعدی رو کم کنه یا شرایط پرداخت رو تغییر بده. حالا سؤال اصلی اینجاست که آیا تعدیل برای پیش قسط اولیه امکان پذیره؟

ببینید، تعدیل اقساط بعدی یه چیز معمولیه. یعنی اگه بعداً اوضاع مالیتون بدتر شد، می تونید از دادگاه بخواید که اقساط ماهیانه تون رو کمتر کنه. اما در مورد پیش قسط اولیه، داستان یه کم فرق می کنه و شرایط خاص تری داره. برای تعدیل پیش قسط، شما باید به دادگاه اثبات کنید که بعد از صدور حکم اعسار و تعیین پیش قسط، یک تغییر اساسی و ناگهانی در وضعیت مالی شما ایجاد شده که دیگه توانایی پرداخت اون پیش قسط رو ندارید. این تغییر باید قابل اثبات باشه (مثلاً از دست دادن شغل، بیماری جدی، یا هزینه های غیرقابل پیش بینی). نحوه و مهلت ارائه این دادخواست هم مهمه؛ باید به سرعت و قبل از اینکه مهلت پرداخت پیش قسط تموم بشه، یه دادخواست تعدیل به دادگاهی که حکم اعسار رو صادر کرده، بدید. توی این دادخواست باید دلایل و مدارک جدیدی که نشون می ده وضع مالیتون بدتر شده رو حتماً ارائه کنید.

مدارک جدید رو به دادگاه ارائه کنیم

اگه وضعیت مالی شما بدتر شده یا مدارک جدیدی دارید که نشون میده واقعاً نمی تونید پیش قسط رو بدید و این مدارک رو قبلاً به دادگاه ارائه نکردید، حتماً الان وقتشه که اون ها رو ارائه کنید. مثلاً اگه چک برگشتی جدیدی دارید، اگه فیش حقوقی نشون میده درآمدتون کم شده، اگه هزینه های درمانی جدیدی دارید، یا هر مدرکی که وضعیت بد مالی شما رو تأیید می کنه، سریعاً به دادگاه بدید. حتی اگه دادخواست تعدیل هم ندادید، ارائه این مدارک می تونه به دادگاه کمک کنه تا وضعیت شما رو بهتر درک کنه و شاید راهی برای کمک به شما پیدا بشه.

با طلبکار حرف بزنیم و به توافق برسیم

گاهی اوقات بهترین راه حل، خارج از دادگاه پیدا میشه. سعی کنید با طلبکارتون (محکوم له) صحبت کنید. ممکنه بتونید باهاش به توافق برسید که مبلغ پیش قسط رو کمتر کنه، یا یه مهلت اضافی برای پرداختش به شما بده. حتی می تونید پیشنهاد بدید که به جای پرداخت نقدی، قسمتی از دین رو با یه مال دیگه (مثل یه وسیله یا یه ملک کوچک) پرداخت کنید. اگه به توافق رسیدید، حتماً حتماً یه صلح نامه رسمی توی دفترخونه تنظیم کنید و همه جزئیات توافق رو توش بنویسید. این صلح نامه جلوی خیلی از مشکلات بعدی رو می گیره و سند معتبریه که نشون میده شما و طلبکار به یه راه حل رسیدید.

از دادگاه مهلت اضافی بخوایم (استمهال)

اگه مطمئن هستید که توی یه مدت کوتاه می تونید پیش قسط رو جور کنید (مثلاً قراره تا یه هفته دیگه یه پولی به دستتون برسه)، می تونید از دادگاه صادرکننده حکم اعسار، درخواست استمهال کنید. استمهال یعنی درخواست مهلت اضافی. شما به دادگاه میگید که یه مدت کوتاه دیگه به من مهلت بدید تا پیش قسط رو پرداخت کنم. دادگاه با بررسی شرایط شما و اگه دلایل شما رو موجه بدونه، ممکنه این مهلت رو بهتون بده. البته این هم مثل تعدیل، باید با دلیل و مدرک باشه.

حتماً با یه وکیل متخصص مشورت کنیم

مهم ترین کاری که توی وضعیت نداشتن پیش قسط اعسار باید انجام بدید، مشاوره با یه وکیل متخصص هست. پرونده های حقوقی، مخصوصاً اعسار، پیچیدگی های خودشون رو دارن و بدون کمک یه متخصص، ممکنه راه رو اشتباه برید و عواقب بدی براتون پیش بیاد. یه وکیل خوب می تونه:

• بهترین راهکار رو با توجه به شرایط خاص پرونده شما پیشنهاد بده.
• دادخواست تعدیل یا استمهال رو به درستی تنظیم کنه.
• مدارک لازم رو بهتون بگه و توی جمع آوری و ارائه اون ها کمکتون کنه.
• توی مذاکره با طلبکار نقش مهمی ایفا کنه.
• در صورت نیاز، از شما در دادگاه دفاع کنه.

پس هیچ وقت اهمیت مشاوره حقوقی رو دست کم نگیرید. یه تصمیم اشتباه می تونه کلی وقت، پول و انرژی از شما بگیره.

یه سری نکات مهم و کاربردی (هم برای بدهکار هم طلبکار)

توی این مسیر پر پیچ و خم اعسار و نداشتن پیش قسط اعسار، هم بدهکار (محکوم علیه) و هم طلبکار (محکوم له) باید یه سری نکات رو بدونن تا بتونن بهترین تصمیم ها رو بگیرن و از حقوقشون دفاع کنن. بیایید یه نگاهی به این نکات بندازیم:

برای بدهکار (محکوم علیه)

اگه شما محکوم علیه هستید و با مشکل پیش قسط اعسار روبرو شدید، این نکات رو جدی بگیرید:

1. حضور فعال توی جلسات دادگاه: هیچ وقت جلسات دادگاه رو دست کم نگیرید و حتماً سر وقت حاضر بشید. دفاع از خودتون توی این جلسات خیلی مهمه و ممکنه اگه غایب باشید، فرصت های مهمی رو از دست بدید.
2. جمع آوری مستندات شفاف: هر مدرکی که نشون بده وضعیت مالی شما خرابه، از فیش حقوقی گرفته تا اجاره نامه، گواهی بیماری، اسناد از دست دادن شغل و … رو با دقت جمع آوری کنید. این مدارک، حرف شما رو توی دادگاه معتبرتر می کنه.
3. پرهیز از اقدامات و اظهارات خلاف واقع: تحت هیچ شرایطی سعی نکنید به دادگاه اطلاعات غلط بدید یا وانمود کنید که وضع مالیتون بدتر از اونیه که هست. دادگاه ها با تحقیقات و استعلامات مختلف، متوجه دروغگویی میشن و این کار نه تنها به ضرر شما تموم میشه، بلکه ممکنه عواقب کیفری هم داشته باشه.
4. پیگیری مستمر پرونده: فکر نکنید همین که دادخواست دادید، دیگه کار تمومه. پرونده اعسار نیاز به پیگیری مداوم داره. باید تاریخ جلسات رو بدونید، از وضعیت پرونده باخبر باشید و در صورت نیاز، مدارک جدیدی ارائه کنید.
5. شفافیت با وکیل: با وکیل خودتون کاملاً صادق و شفاف باشید. هرچی اطلاعات دقیق تری به وکیلتون بدید، اون بهتر می تونه از شما دفاع کنه.

برای طلبکار (محکوم له)

اگه شما طلبکار هستید و می بینید که بدهکارتون پیش قسط اعسار رو پرداخت نکرده، شما هم باید یه سری کارها رو انجام بدید:

1. پیگیری حقوقی به موقع: اگه مهلت پرداخت پیش قسط تموم شد و بدهکار پرداخت نکرد، منتظر نمونید. فوراً به دادگاه مراجعه کنید و درخواست های قانونی لازم رو (مثل درخواست جلب یا لغو اعسار) مطرح کنید. تأخیر در این کار، ممکنه به ضرر شما تموم بشه.
2. شناخت حقوق خود در صورت عدم پرداخت پیش قسط: شما به عنوان طلبکار، حقوقی دارید. باید دقیقاً بدونید که طبق ماده ۱۸ قانون نحوه اجرای محکومیت های مالی و بقیه قوانین، چه اقداماتی می تونید انجام بدید.
3. مذاکره منطقی: گاهی اوقات، مذاکره با بدهکار و رسیدن به یه توافق منطقی، می تونه بهتر از درگیری های طولانی مدت حقوقی باشه. اگه بدهکار واقعاً توانایی پرداخت نداره و قصد سوئی هم نداره، ممکنه یه توافق برد-برد به نفع هر دو طرف باشه.
4. استفاده از وکیل: شما هم به عنوان طلبکار، اگه با این وضعیت روبرو شدید، بهتره با یه وکیل مشورت کنید تا بتونه بهترین و سریع ترین راهکار رو برای وصول طلبتون به شما نشون بده.

هم بدهکار و هم طلبکار باید بدونن که توی پرونده های اعسار، مخصوصاً وقتی پای نداشتن پیش قسط اعسار در میونه، زمان و اقدام به موقع، حرف اول رو می زنه.

خلاصه که چه بدهکار باشید و چه طلبکار، توی اینجور پرونده ها، هم آگاهی حقوقی و هم اقدام به موقع، کلید موفقیت هستن. پس حواستون باشه و به جای اینکه بذارید مشکلات بزرگ تر بشن، سعی کنید زودتر بهشون رسیدگی کنید.

نتیجه گیری

خب، حسابی راجع به موضوع نداشتن پیش قسط اعسار گپ زدیم و از سیر تا پیاز این ماجرا رو بررسی کردیم. دیدیم که اعسار چیه، پیش قسطش یعنی چی و چه فرقی با بقیه اقساط داره، چرا ممکنه نتونیم این پیش قسط رو بدیم، و از همه مهم تر، چه عواقب حقوقی سنگینی در انتظارمونه اگه به موقع چاره ای نیندیشیم. این پیچیدگی ها نشون می ده که این مسئله اصلاً شوخی بردار نیست و باید باهاش خیلی جدی و حساب شده برخورد کرد.

اگه شما هم توی این موقعیت قرار گرفتید و با نداشتن پیش قسط اعسار دست و پنجه نرم می کنید، مهم ترین چیزی که باید آویزه ی گوشتون کنید اینه که: «اقدام به موقع، پیگیری قانونی و استفاده از مشاوره حقوقی تخصصی»، سه کلید طلایی برای جلوگیری از عواقب ناخواسته هستن. هیچ وقت خودتون رو توی این شرایط تنها نذارید و سعی کنید از کمک متخصصین حقوقی استفاده کنید. یه وکیل کاربلد می تونه مثل یه نقشه راه عمل کنه و شما رو از مسیرهای پرخطر دور نگه داره.

پس اگه توی این شرایط هستید، همین الان دست به کار بشید! زمان توی پرونده های حقوقی اهمیت خیلی زیادی داره. با یه مشاور حقوقی یا وکیل متخصص تماس بگیرید و مشکلتون رو باهاش در میون بذارید. هر چقدر زودتر اقدام کنید، احتمال اینکه بتونید بهترین نتیجه رو بگیرید و از دردسرهای بزرگ تر جلوگیری کنید، بیشتره.